سعید خطیب زاده، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران در گفتگو با شبکه روسی "راشاتودی" در واکنش به اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی به همراه آمریکا در فعال سازی اسنپ بک گفت: ایران آمادگی دارد با محدودیت‌ها و تحریم‌ها مقابله کند و آمریکایی‌ها با این اقداماتشان به نتیجه‌ای نخواهند رسید. از نظر حقوقی، آنچه اروپایی‌ها انجام دادند، باطل و بی‌اعتبار است؛ زیرا روندهای پیش‌بینی‌شده در برجام طی نشد و آنها با شتاب قطعنامه‌های قبلی را بازگرداندند.
وی افزود: این اقدام، هم از نظر حقوقی اشتباه و هم از نظر راهبردی حرکتی نادرست بود؛ چراکه موجب شد خود را در شورای امنیت و عرصه سیاست جهانی بی‌اهمیت نشان دهند. آمریکا نیز ثابت کرد که حتی سه کشور اروپایی را شریک کوچک هم نمی‌داند.
لاریجانی: نشست کوچک شرم‌الشیخ جای ایران اسلامی نبود
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: بیش از 100 کشور از جنبش عدم تعهد همراه ایران، روسیه و چین اعلام کردند که تحریم‌ها را به‌رسمیت نمی‌شناسند و قطعنامه 2231 همچنان پابرجاست. این نشان‌دهنده ناتوانی اروپا در درک واقعیت‌های سیاسی و حقوقی است.
وی با بیان اینکه ایران بر پایه استدلال‌های حقوقی درست، سیاست خارجی منسجم و راهبردی سازنده عمل می‌کند و همواره به قوانین و تعهدات بین‌المللی خود پایبند است، افزود: تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، غیرقانونی و ناعادلانه است و از محاسبات سیاسی نادرست این کشور ناشی می‌شود.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این سوءتفاهم کامل از مفهوم حاکمیت بین کشورهای غربی و بقیه جهان چیست؟، اظهار داشت: همان‌طور که در سند امنیت ملی آمریکا در سال 2017 دیدیم، آنها روسیه و چین را «تجدیدنظرطلب» خواندند، اما امروز روشن است چه کسی واقعاً نظم بین‌المللی را تغییر می‌دهد و حاکمیت دیگران را نادیده می‌گیرد. ایالات متحده در عمل تلاش می‌کند اراده خود را بر کشورهای دیگر تحمیل کند و از تعهدات بین‌المللی خود سر باز می‌زند.
وی ادامه داد: این همان سیاست سلطه و هژمونی است که به نام صلح اجرا می‌شود اما در واقع چیزی جز زور و فشار نیست. ترامپ زمانی گفت برای «صلح از طریق قدرت» آمده است، اما اکنون همه می‌دانند آنچه اجرا شد، صلح نبود بلکه سلطه‌جویی بود؛ و قدرت هم نه برای امنیت، بلکه برای اعمال زور به کار رفت.
معاون وزیر خارجه افزود: باید با صراحت گفت، زور صلح نمی‌آورد، افراط‌گرایی تنها افراط‌گرایی بیشتری می‌زاید، و جنگ، خشونت بیشتری به همراه دارد. راه پیش‌رو، همکاری جهانی برای برقراری عدالت و انصاف در نظام بین‌الملل است نیازی که امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
خطیب زاده درباره روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ایران همواره همکاری کامل با آژانس داشته و همه‌ی تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت 24 ساعته و با حضور بیش از 22 بازرس بوده‌اند. اما وقتی اسرائیل و آمریکا اقدامات تجاوزگرانه خود را آغاز کردند، بازرسان عملاً از سایت‌ها خارج شدند و روند همکاری مختل شد.
وی افزود: خود آژانس نیز از محکوم کردن این تجاوز خودداری کرد. به‌عنوان مثال، در سال 1981، وقتی اسرائیل به ساختمانی خالی در عراق حمله کرد، شورای امنیت سازمان ملل آن را محکوم کرد؛ اما حمله به سایت‌های ایران که کاملاً صلح‌آمیز و فعال بودند، هیچ‌گاه محکوم نشد.
رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه تاکید کرد: پس از این تجاوزها، ایران تلاش کرد چارچوب همکاری جدیدی با آژانس تدوین کند، به ویژه برای سایت‌های مورد حمله. توافق انجام شد، اما برخی کشورها آن را تحریف و خراب کردند و از آن سوءاستفاده کردند. این واقعیت نشان می‌دهد که برخی کشورها از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان ابزار سیاسی در سیاست خارجی خود استفاده می‌کنند، نه به‌عنوان نهادی بی‌طرف و فنی.
وی تصریح کرد: من می‌خواهم تأکید کنم که آژانس یک نهاد فنی است و باید بی‌طرف، عادل و منصف عمل کند و مهم‌تر از همه، از تأسیسات هسته‌ای محافظت کند. اما آنچه می‌بینیم این است که نظارت و اقدامات حفاظتی آژانس و سازمان ملل ناکافی بوده و دلیل اصلی آن، حرکت‌های سیاسی برخی کشورهای عضو است. این اتهامات اسرائیل کاملاً غیرقانونی، بی‌پروا و غیرمسئولانه است. اسرائیل در دو سال گذشته حداقل به 9 کشور حمله کرده و هیچ محدودیتی برای اقدامات بی‌رحمانه خود قائل نیست.
خطیب زاده خاطرنشان کرد: آنها با همکاری نزدیک با آمریکا علیه ایران اقدام کردند و حتی فرماندهان ارشد ایران را در شب و در حضور خانواده و همسایگان به شهادت رساندند این یک عملیات ترور محض بود. البته باید گفت که اسرائیل احتمالاً یکی از ماهرترین کشورهای جهان در عملیات‌های ترور است و از روز اول تاکنون افراد زیادی در سطح جهان، به‌ویژه در منطقه، را ترور کرده است. این بار هم فرماندهان ما هدف قرار گرفتند.
وی افزود: این اقدامات نشان می‌دهد که اسرائیل چگونه از هر فرصت برای پیشبرد اهداف سیاسی خود سوءاستفاده می‌کند. اقدامات آنها کاملاً غیرقانونی و تجاوزگرانه بود. ایران در برابر این تجاوزها با قدرت پاسخ داد، زیرا حق دفاع مشروع برای خود محفوظ دارد و هرگز از آن صرف‌نظر نخواهد کرد. اما نکته روشن این است که اسرائیلی‌ها تلاش می‌کنند توجه جهان را از مسئله اصلی یعنی فلسطین منحرف کنند.
معاون وزیر خارجه همچنین گفت: مهم‌ترین مسئله، وضعیت غزه، کرانه باختری و تشکیل دولت واحد فلسطینی است. ریشه اصلی همه مشکلات در منطقه خاورمیانه، تجاوز اسرائیل و ممانعت آن از تشکیل دولت واحد فلسطینی است، که ایران معتقد است این امر راه حل نهایی برای مسئله فلسطین و منطقه است.