غربالگری به اختیار و درخواست مادر و بدون اجبار انجام میشود/آزمایشگاهها باید استاندارد شوند
کارشناس حوزه سلامت گفت: مادران میتوانند در خواست خدمات غربالگری داشته باشند و غربالگری به هیچ وجه ممنوع نیست؛ اما برنامههای اجباری سابق وزارت بهداشت باید ملغی شود و اجبار و ارجاع بیمورد مادران به غربالگری به ارجاع نظاممند، تحت نظارت و هدفمند تبدیل شود.
مهدی مختاری کارشناس حوزه سلامت در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس گفت: غربالگری که امروز نام آن در رسانهها تکرار میشود غربالگری تشخیص سندروم داون است، در کشورهای دیگر این غربالگری برای زنان باردار بالای ۳۵ سال که ریسک سندرم داون وجود دارد این آزمایش را انجام میدهند، در اغلب کشورها این موضوع اجباری نیست و برای زنان زیر ۳۵ سال این کار انجام نمیشود. در کشور در سالهای گذشته متأسفانه غربالگری به صورت اجباری انجام میشد و این باعث شده بود که ارجاع مادران به غربالگری در کشور ما به صورت غیرضرور بیش از سایر کشورها باشد. به علاوه اگر پزشکی مادر را به غربالگری ارجاع نمیداد پزشک تحت پیگرد قرار میگرفت و همه پزشکان موظف بودند اقدام به این کار کنند. ورود غیرضرور مادران به غربالگری باعث تحمیل استرس و فشار روانی بسیار و گاه تحمیل هزینههای میلیونی میشد که مطمئنا غیر ضروری بود.
مختاری در ادامه افزود: بر اساس استانداردها، غربالگری باید به صورت اختیاری برای مادران در سن بالای 35 سال انجام شود و نباید برای مادرانی که ریسک آنها بسیار پایین است، انجام شود. در دنیا نیز همین کار انجام میشود. ورود بیمورد مادران به چرخه غربالگری مادران را در چرخه استرس بیمورد و هزینههای گزاف وارد میکند.
این کارشناس سلامت خاطرنشان کرد: آفت دیگر در حوزه سلامت، تقاضای القایی است که در غربالگری هم باید به آن توجه شود. لذا در غربالگری تجویز پزشک باید از طریق سامانه تحت نظارت باشد تا از تقاضای القایی و تحمیل هزینه و فشار روانی فراوان به خانوادهها پیشگیری شود.مادران میتوانند در خواست خدمات غربالگری داشته باشند و غربالگری به هیچ وجه ممنوع نیست؛ اما برنامههای اجباری سابق وزارت بهداشت باید ملغی شود و اجبار و ارجاع بیمورد مادران به غربالگری به ارجاع نظاممند، تحت نظارت و هدفمند تبدیل شود. پزشکانی هم که بیمار را ارجاع نمیدهند نباید تحت بازخواست قرار بگیرند و اجبار از پزشکان باید برداشته شود. به علاوه با توجه به گردش مالی بسیار بالا(بیش از هزار میلیارد) غربالگری، باید نظارت دقیق از طریق سامانه مشخص بر تجویزها صورت گیرد تا جلوی هرگونه تقاضای غیرضروری گرفته شود.
مختاری در ادامه بال اشاره به شیوه غربالگری در کشور گفت: خطای آزمون غربالگری در کشور ما بالاتر از استاندارد است و این اصل غربالگری را زیر سوال خواهد برد. در کشورهای دیگر خطای غربالگری زیر 5 درصد است و در کشور ما در مطالعات 16 درصد تخمین زده میشود. لازم است نظارت بیشتری از طریق سامانه الکترونیک بر روی آزمایشگاههای غربالگری صورت گیرد تا از سوء استفادههای احتمالی مالی و خطای بی مورد جلوگیری شود. در کشورهای با نظام سلامت مطلوب تمام اعمال پزشکی در سامانه پرونده الکترونیک ثبت می شود و نظارت کامل صورت میگیرد.در پایان باید حواسمان جمع باشد که طرح جمعیت یک طرح متعالی است نباید به بهانه برداشتهای نادرست از یک بند کل طرح جمعیت را به حاشیه برد و مواظب شیطنتها و حاشیهسازیها بود. بنابراین باید اجازه داد طرح بدون حاشیه و بر اساس نظرات کارشناسان امر مسیر منطقی را طی کند.