به گزارش پیام خانواده خانواده؛ اولین نهاد اجتماعی و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی است که رشد و بالندگی هر جامعه‌ای در گرو آن است.
در این میان آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید در خصوص اهمیت خانواده می‌گوید: نهاد خانواده آن‌چنان از اهمیت بالا برخوردار است که محیط سالم یا ناسالم خانواده تأثیر بسیار عمیقی در پرورش فضائل اخلاقی، یا رشد رذائل دارد؛ به‌گونه‌ای که باید سنگ زیربنای اخلاق انسان در آنجا نهاده شود، این‌چنین است که نه‌تنها پیامبر در سرزمین و خانواده آبرومندی متولّد شد، بلکه پرورش و نموّ و رشد او نیز، در محیطی مملوّ از کرامت و بزرگواری تحقّق یافت.
در کشورمان نیز همواره در طی دهه‌های گذشته مسئولان و قانون‌گذاران بر روی خانواده و نقش آن تأکیدات فراوانی داشته‌اند اما شاید اصلی‌ترین و جدی‌ترین اقدامی که در این زمینه صورت گرفته ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده از سوی رهبر انقلاب دانست که در شهریور ماه ۹۵ صادر شد.
در این ابلاغیه که در ۱۶ بند صادر شده، در بند اول - که شاید اصلی‌ترین بند آن نیز باشد - آمده است: ایجاد جامعه‌ای خانواده محور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده به‌عنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامش‌بخش.
در واقع رهبر انقلاب بر روی جامعه خانواده محور تأکید کرده‌اند که شاید تا پیش از آن چنین خواسته‌ای در کشور مطرح نشده بود چراکه به اعتقاد کارشناسان داشتن نگاه خانواده محور در جامعه شامل همه موضوعات از قانون گذاری، اجرا و... و. می‌شود و یا به عبارت ساده‌تر در همه موارد باید خانواده در نظر گرفته شده و در اولویت باشد.
کارگزاران و کارشناسان در راستای تحقق سیاست‌های کلی خانواده حرکت کنند
در همین زمینه حجت‌الاسلام‌والمسلمین عسکر دیرباز عضو خبرگان رهبری و رئیس دانشگاه قم در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به نقش خانواده در تعالی و رشد جامعه اظهار داشت: اگر از منظر الهی نگاه کنیم خانواده کانونی است که انسان‌ها می‌توانند تمرینی برای تقرب الی الله داشته باشند و جایگاهی برای پیاده کردن احکام و دستورات الهی برای روابط زن و شوهر باشد.
وی ادامه داد: خانواده سالم در واقع منجر به تشکیل جامعه‌ای سالم می‌شود که نباید از این مهم غافل بود.
دیرباز به ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده از سوی رهبر انقلاب در سال ۹۵ اشاره کرد و گفت: بعد از این‌که رهبر انقلاب بیانیه سیاست‌های کلی خانواده ارائه فرمودند نقطه عطفی در مسیر سال‌های بعد از انقلاب است و کارهای پراکنده‌ای که در این سال‌ها صورت‌گرفته بود را این بیانیه جمع کرد و مانیفستی به دست کارگزاران و کارشناسان داد که اگر می‌خواهید آینده‌ای بهتری داشته باشید به لحاظ انسانی و رشد همه‌جانبه این یک نسخه قابل پیاده شدن است.
وی افزود: این نسخه فقط اختصاص به ایران ندارد و باتوجه‌به جهانی‌سازی مشکلات بشریت مشابه هم است و راه‌حل‌ها با بومی‌سازی می‌تواند مشابه باشد و می‌تواند قابل‌عرضه به کشورهای منطقه باشد.
عضو خبرگان رهبری تهیه الگو برای تحقق خانواده محوری در همه نهادها و سازمان‌ها را خواستار شد و بیان داشت: علما و طلاب در کنار دانشگاهیان و متخصصان جامعه در کنار هم بنشینند و الگویی بدهند که هم با تحولات اجتماعی همخوانی داشته باشد و پیشرفت و تکامل و همان اصالت‌ها را در قالب‌هایی که این تحولات سازگار با آن قالب‌ها است حفظ کند.
کاهش بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در گرو خانواده محوری و توجه به خانواده است
مجید کافی عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به افزایش آسیب‌های اجتماعی در جامعه اظهار داشت: در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌بینیم که این آسیب‌ها منشأ و خواستگاه خانوادگی دارد.
وی ادامه داد: طلاق، اعتیاد، فرار از خانه، و ... بیشتر این آسیب‌ها به‌خصوص ۱۰ آسیب اجتماعی که در چند سال اخیر در کشور ما مطرح شد بیشتر این‌ها به‌خصوص اعتیاد و طلاق خاستگاه خانواده دارند.
کافی به موضوع خانواده محوری در سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: خانواده محوری به این معنا است که شما در حل مسائل اجتماعی یا کاهش آسیب‌های اجتماعی بیایید و اصلاح و تربیت را با محوریت خانواده انجام بدهد.
وی ابراز داشت: اگر روابط ساختاری یا بحث روابط عاطفی که بین خانواده‌ها است یا مدیریت روابط فناوری در خانواده به‌درستی انجام بگیرد یکی از عامل‌های جدی کاهش آسیب‌های اجتماعی است هم‌اکنون یکی از معاونت‌های قوه قضاییه نیز همین سیاست را در دستور کار قرار داده است به‌طوری‌که از سال ۹۵ تا الان می‌گویند این کار جواب داده و باعث کاهش طلاق شده است.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان این‌که خانواده محوری یک اصل است، تأکید کرد: ما سیاست‌گذاری در خانواده نداریم و باید این خلأ را برطرف کنیم.
خانواده باید نقطه مرکزی تمام فعالیت‌های اجتماعی باشد
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حجت‌الله بیات عضو هیئت‌علمی دانشگاه قرآن و حدیث نیز در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: خانواده محوری نیاز امروز است و برای تعریف آن اگر از خود خانواده این واژه و مفهوم را درک کنیم محوریت به دست می‌آید به این معنا که باید نقطه‌ای مرکزی تمام فعالیت‌های مختلف در سطح جامعه باشد وقتی ما می‌توانیم بگوییم خانواده محور هستیم که مسائل بودجه‌ای برنامه‌های راهبردی، سیاست‌گذاری و ... همه اجزا و سطوح مختلف جامعه کنار تمام فعالیت‌هایشان نگاهی به مقوله فرهنگ داشته باشند. باید توجه داشته باشید که این فعالیت‌ها، تلاش‌ها و سیاستگذاری‌ها نسبتش با خانواده به چه نحوی است آیا خانواده را تقویت می‌کند یا این‌که خانواده را در محور قرار می‌دهد یا گاهی اوقات نه‌تنها خانواده نادیده گرفته می‌شود بلکه از کارهای ما خانواده ستیزی به‌صورت خواسته و ناخواسته اتفاق بیفتد.
وی ادامه داد: در واقع خانواده محوری به این معناست که ما خانواده را به‌عنوان نقطه مرکزی تمام فعالیت‌های اجتماعی در سطوح مختلف ببینیم به‌خصوص در عملیات و رفتارهای مدیریتی که هم حاکمیت و هم‌نهادهای اجتماعی دخالت دارند.
بیات بیان داشت: البته خود خانواده‌ها و ارکان آن مانند زن، مرد، پدر و مادر نیز دخیل هستند به‌طوری‌که خود خانواده‌ها هم باید توجه به محوریت خانواده داشته باشند.
وی تأکید کرد: اعضای خانواده هم باید چنین نگاهی داشته باشند، چراکه گاهی اوقات خود خانواده‌ها هم توجه ندارند که این خانواده به معنی خاص خودش می‌تواند در جایگاه خودش به‌عنوان یک سلول جایگاه محوری در جامعه داشته باشد.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: متأسفانه در برخی مواقع از ظرفیت‌های خودمان غافل هستیم که من به‌عنوان یک خانواده در همین موقعیتی که هستم، باید محوریت خود را درک کنم و بر اساس این نگاه به امور زندگی بپردازم.
وی ابراز داشت: از سوی دیگر ما شاهد این هستیم که در موضوع خانواده، یکبار خانواده را لحاظ نمی‌کنیم که این تکلیفش معلوم است. یکبار خانواده را در کنار سایر نهادها تصور می‌کنیم و برای آن سیاست‌گذاری می‌کنیم مثل نهاد آموزش، رسانه، دین و... و. ، یکبار می‌گوییم که خانواده محور است و بقیه نهادها زائیده و متأثر از نهاد خانواده هستند در این نگاه سوم است که ما تمام امکانات و برنامه‌ریزی‌ها را روی خانواده قرار می‌دهیم و خانواده را به‌عنوان نقطه مرکزی قرار می‌دهیم، خانواده را زمانی که ما یک بنیاد تصور کنیم قطعاً سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها ما فرق می‌کند.
وی ادامه داد: اگر خوش‌بینانه در خصوص اقداماتی که قبل از ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده توسط رهبر معظم انقلاب در سال ۹۵ صورت‌گرفته صحبت کنیم خانواده را یک نهادی در کنار سایر نهادها دیدیم اما در این سیاست‌ها یک جامعیت ویژه‌ای وجود دارد.
بیات خاطر نشان کرد: این در حالی است که اگر در تمامی حوزه‌ها و سطوح خانواده موردتوجه مسئولان قرار بگیرد قطعاً محوریت صورت می‌گیرد و این سیاست‌ها نباید روی کاغذ بماند. علاوه بر این خود آیات قرآن را باید به عرصه زندگی وارد کنیم این سیاست‌ها باید در تمام دستگاه‌ها و سطوح، در برنامه‌ریزی‌ها، بودجه‌بندی و برنامه‌های عملیاتی نیز باید موردتوجه قرار بگیرد، البته باید به این موضوع هم اشاره کنم که مقوله خانواده یک موضوع دارای ابعاد مختلفی است که نمی‌شود با یک نگاه به آن توجه کنیم، باید گفت: سیاست‌هایی که رهبری ابلاغ کردند این ظرفیت را دارد اما گام‌های بعدی است که باید محقق شود.
دوران کرونا و اهمیت خانواده
در یک سال گذشته که با شیوع بیماری کرونا همراه بودیم بار دیگر اهمیت نهاد خانواده و نقشی که می‌تواند در جامعه داشته باشد پررنگ‌تر از قبل شد و در واقع خانواده به مأمن امن برای افراد تبدیل شد اما این مهم را نباید از یاد ببریم که این کانون گرم با تهدیدهای زیادی روبرو شده است که باید با آن مقابله کرد.
بی‌توجهی مسئولان به سیاست‌های کلی خانواده
در این میان به اعتقاد بسیاری از کارشناسان در ۵ سال گذشته که سیاست کلی خانواده از سوی رهبر انقلاب ابلاغ شده است مسئولان و به‌خصوص دولت کم‌ترین توجه را به آن کرده‌اند، حال این‌که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان در جهان یکی از راه‌های داشتن جامعه سالم و الگو است.