دکتر معصومه ظهیری معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران در گفتگو با پیام خانواده ضمن اشاره به هفته جمعیت اظهار داشت: هفته ای که پشت سر گذاشتیم هفته جمعیت در ایران بود که در تقویم روز شمار ثبت احوال کشور به نام روز جمعیت و هفته مراقبت از جمعیت سالم در کشور نامگذاری شده است.

وی افزود: جمعیت و رشد آن به عنوان سرمایه مورد ارزیابی قرار میگیرد و جزو شاخص های رشد، توسعه و توانمندیهای یک کشور مورد توجه قرار میگیرد

ظهیری با اشاره به آموزه های دینی به مساله ازدواج و فرزندآوری پرداخت و گفت: در آموزهای دینی ما هم نسبت به مساله رغبت به ازدواج زود فرزندآوری و همچنین فرزند زیاد سفارش زیادی شده ؛ همان طور که در آیه 21 سوره روم آمده است: آرامش، اسکان ابزارهای مودت و محبت بین زوجیت سبب تشکیل خانواده و عامل ثبات، تحکیم و تعالی خانواده است

تشکیل خانواده، تداوم خانواده، تحکیم و تعالی خانواده 4 عنصر اصلی هستند

وی ادامه داد: خود مساله تشکیل خانواده، تداوم خانواده، تحکیم و تعالی خانواده 4 عنصر اصلی هستند که قوام در این سازه را ایجاد میکنند و البته در خانواده سالم است که تربیت فرزند، فرزندآوری و پرروش نسل سالم بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. اینکه صالحین و صالحات باید پیوند برقرار کنند و نسل صالح رابپروراند و زمین و وارثان او در دوره قسط و عدل از آن پرورش نسل صالح و صالحون خواهد بود.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه به آیاتی از سوره بقره اشاره کرد و گفت: زنان همچون کشتزارهایی هستند که به آنان نزدیک بشوید. عامل فرزندآوری بانوان هستند نقش موثری دارند و با اینکه یک کار مشارکتی است و به زوجیت بستگی دارد اما به توان بانوان و ایجاد رغبت در این مساله بسیار موثر است.

ظهیری به نقش پدر در ایجاد رغبت فرهنگی اشاره کرد و گفت: همچنین در قرآن آمده است که صاحب فرزند یعنی کسی که نسب به او تعلق می گیرد باید زمینه پوشش، آرامش، رعایت احوال و قوانین را به نحو مطلوب فراهم کند. بنابراین نقش پدر در این بستر را زمینه آرامش و رغبت برای خانمها و علاقمندی برای خود خانم و مراقبت جسمی بسیار مهم است. در یک واژه مساله رغبت فرهنگی، کار فرهنگی و باور در این مساله تاثیرگذار است.

جمعیت سالم مرهون فرهنگ آداب اخلاق برگرفته از احکام و معارف دینی است.

ظهیری با اشاره به مضمون جمعیت سالم گفت: عوامل مختلفی در این مساله تاثیرگذار هستند. ما در آموزه های دینی داریم که شکل گیری جمیعت، جمعیت سالم و جمعیت با آداب و ادب مراقبتی و سالم، مرهون فرهنگ آداب اخلاق برگرفته از متن و همچنین احکام و معارف دینی است.

وی افزود: ما باید این کار فرهنگی را که برگرفته از متون ناب دینی است در میان مردم نهادینه کنیم. این کار یک قشر، گروه و یک صنف نیست؛ یک عزم ملی و عمومی را طلب میکند . شاید در یک مقطعی و به ضرورت موقعیتی که در آن قرار داشتیم، طبیعتا به اقتضائات شرایط با تهدید و کنترل جمعیت مواجه بودیم؛ اما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند ادامه این روند طبیعتا ابزار سستی، پیری و کهولت سن جمعیت و در نتیجه زیرسوال بردن اقتدار یک کشور است. هم اقتدار امنیتی، هم اقتدار اقتصادی و هم بحث روح شادابی و نشاط و توانمندی یک کشور را زیر سوال میبرد.

مهم ترین کار در تغییر الگوی خانواده، فرهنگ اقناع عمومی است

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه های علمیه به توضیح اقناع عمومی پرداخت و اظهار داشت: یکی از مهم ترین کارها فرهنگ اقناع عمومی مبنی بر این باور است که آینده در دست کسانی است که نسل صالح و سالم را بپرورانند. لذا خود بحث ازدواج سالم ، تشکیل،تداوم، تحکیم و تعالی خانواده به یک جامعه نگری به ابعاد مختلف خانواده در یک اقناع عمومی فرهنگی خانواده تاثیر دارد.

ظهیری همچنین تغییر الگوی خانواده را در زمینه سازی فرهنگ عمومی با ابزارهای مختلف رسانه دانست و ادامه داد: در بخشی هم ما باید آثار آن کارها را باید برای مردم منقح کنیم. ما وقتی نوع تغذیه یک جمعیت را تغییر بدهیم به آثار آن مدل تغذیه می بپردازیم تا رغبت عمومی نسبت به آن مدل تغذیه، آن الگوی تغذیه، آن الگوی اشتغال، ان الگوی اوغات فراغت، آن الگوی ورزشی مردم رغبت کنند. طبیعتا الگوی خانواده سالم و ازدیاد جمعیت و تعداد فرزندان باید در فرهنگ عمومی با ابزار مختلف با انواع رسانه های دیداری، شنیداری، نوشتاری، فضاهای مجازی آموزش ها، پژوهشها، کارهای تبلیغاتی سالم برای مردم زمینه سازی شود. آن زمان است که مردم خود به خود رغبت میکنند.

یکی از راههای ایجاد رغبت در فرزندآوری فضای حمایتی اقتصادی است

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه های علمیه خواهران یکی از روش های ایجاد باور و رغبت در افزایش جمعیت را وضعیت معیشت و اقتصاد هر جامعه خواند و گفت: برای ایجاد باور و رغبت نیاز به یک تبعیض مثبت، پرداخت یارانه و ایجاد یک فضای حمایتی است. اقتصاد یکی از عواملی است که در کشور بر روی معیشت مردم و چرخه سبد اداره خانواده تاثیر بسزایی دارد. اگر ما بتوانیم برای خانواده های جوان که در سن باروری هستند سبد فرزندآوری را حمایت کنیم و این چرخه معیشت به نفع تعداد بیشتر فرزند دارای یک شاخصه های مثبت باشد؛ جزو عواملی است که ایجاد رغبت می کند.

ظهیری همچنین اشتغال را از دو دیدگاه مثبت و منفی مورد بررسی قرار داد و گفت: اشتغال مثبت این است که ما در آموزه های دینی مسئله اداره خانواده و عهده داری سرپرستی اقتصادی خانواده بر عهده مردان است پس ما باید این شغلی را که بتواند خانواده را اداره کند و درآمدی که بتواند این چرخه درآمد ـ هزینه را به طور متوسط و مطلوب اداره کند باید در کشور ایجاد شود.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه های خواهران ادامه داد: از طرفی ظرفیت برای اشتغال بانوان نیز باشد؛ ما ممنوعیتی برای اشتغال بانوان نداریم. یعنی زنان میتوانند شاغل باشند اما بایدی برای اشتغال آنان نیست. لذا هیچ اجباری برای اشتغال بخصوص برای بانوانی که در سن باروری هستند نباید باشد.

وی افزود: برای شغل هایی که حضور بانوان در جامعه ضرورت دارد مانند: پرستاری، پزشکی، آموزگاری و شغل هایی که اختصاص به بانوان برای ارایه خدمات ویژه به بانوان دارد باید  مورد حمایت قرار بگیرد.

ظهیری ضمن ابراز امیدواری در تصویب و نهایی شدن قانون حمایتی جوانی جمعیت گفت: زمینه برای اجرایی قوانین مصوب مهم تر است، بخصوص نظارت بر حسن اجرای قوانین مصوب مورد توجه است . بحث اشتغال زنان در قوانین حمایتی مانند نیمه وقت شدن بانوان، بالابردن زمان ماههای مرخصی، بحث حمایت امنیت شغلی پس از مرخصی زایمان، بحث وجود مهدکودکها بسیار مهم است.

ظهیری به خانه های مادران روزانه در کشورهای توسعه یافته اشاره کرد و گفت: الان در بسیاری از کشورهای توسعه یافته خانه هایی داریم که در آن مادران روزانه هستند یعنی اختصاص به فرزندان خردسال مهدکودکی ندارد. اگر مادری بنا به شرایط اشتغال خود؛ اعم از تفاوت شیفت شغلی او با شیفت تحصیلی فرزندش، یا حضور فرزند در خانه به نحوی که بعد از ساعت فراغت از تحصیل ساعتی را در خانه تنها باشد؛ یک زمینه محل های نگهداری وکنترل فرزندان را توسط مربیان مورد اعتماد فراهم می آید که به اصطلاح به آنها مادران روزانه گفته می شود تا این امنیت خاطر شغلی آرامش خاطر از جهت شغل مادران و فرزندآوری بیشتر برایشان ایجاد می شود. گاهی یک محل امن برای نگهداری کودک در نزدیکترین محل به محل اشتغال مادران باعث تفاوت در تعداد فرزندان در خانوار بخصوص برای مادران شاغل هست.

وی افزود: ما نباید مادران را یا در یک دو گونه اجتماعی؛ یا محرومیت از کنش اجتماعی، حضور اجتماعی اشتغال ، پرداخت به علاقمندیها یا فرزندآوری قرار دهیم . این دو گانه را باید تبدیل به یک فضای رفاه و ارامش برای آنها با حمایتهای لازم تبدیل کنیم.

مادر خوب مادری است که در آرامش به تربیت و مراقبت از فرزندان می پردازد

ظهیری همچنین به تعریف مادر خوب و مفید اشاره کرد و گفت: یک مادر خوب، یک مادر مفید، یک مادر 24 ساعته نیست بلکه مادری است که در یک فضای آرامش به سلامت و تربیت و محبت و مراقبت از فرزندان خود بپردازد. مادر نیازی به این دارد که گاهی حامیانی هم به او کمک کنند . در آموزه های دینی داشتن دایه، داشتن پرستار خانه وجود داشته حتی برای ائمه ما هم وجود داشته.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه های علمیه به زندگی امام موسی بن جعفر (ع) در این زمینه اشاره کرد و اظهار داشت: در زندگی امام موسی بن جعفر (ع) و همسرشان هم بعد از تولد امام صادق (ع) داریم که همسرشان به امام فرمودند فرزند شما بسیار پر جنب و جوش هست و زمان زیادی را از من میگیرد و من ساعت اوقات فراغت کمتری را برای خودم دارم. امام فرمودند خوب دایه ای را بگیر. نگفتند چون امام می پرورانی پس باید 24 ساعته در اختیار باشی. این تسهیلات برای فضای خانواده و مادران و فرهنگ مساعدت و روحیه کمک در خانواده و توازن در خانواده و همراهی در خانواده برای مادران بسیار مفید و موثر است.

جامعه مقتدر جامعه ای است که نیروی جوان آن زیاد باشد

ظهیری ضمن تعریف جامعه مقتدر گفت : جامعه مقتدر جامعه ای است که در آن نیروی جوانش زیاد باشد. پنجره جمعیت ما و نمودار جمعیتی ما متاسفانه الان در بعضی از مناطق در حالت سکون و در بعضی از مناطق رشد منفی و در استانها و شهرستانهایی هم که رشد دارد رشد متوازن معقول و پسندیده ندارد.

وی ادامه داد: دهه پیش روی ما دهه ای است که ما باید یک بازنگری در رشد جمعیت، مراقبت نسبت به کنترل تهجیج جمعیت و زمینه برای باز شدن این پنجره رو به رشد را  داشته باشیم. این کار منوط به آموزش، فرهنگیان و متولیان امور فرهنگی نیست؛ بلکه یک عزم ملی در جنبه سیاسی، اقتصادی، اشتغال، امور رفاهی و تعاون  و همچنین بحث آموزش از سنین پایین تر است. یعنی یک اقناع در باور عمومی داشته باشیم. همانگونه که در بحث نزول جمعیت سیستم بهداشتی و پزشکی در اقصی نقاط روستاها و کارگاههای آموزشی و روشهای اعمال ضد بارداری را تبلیغ کرد؛ در حال حاضر نیز نیاز است که همه با هم دست به دست هم این کار را داشته باشیم.

ظهیری با اشاره به اینکه فضاهای دیداری اعم انواع رسانه ها و سیستم های هنری هنوز به مساله فرزند کمتر آسایش بیشتر، رفاه طلبی، عزلت، تنهایی فردگرایی ، نسبیت های پذیرش اخلاقی خودگرایی و خودخواهی ها را ترویج می دهد، گفت: در فرهنگ یک کشور مسئولیت پذیری در تربیت فرزند، تشکیل خانواده، مدیریت خانواده و تحکیم خانواده نقش بسزایی دارد. سیستم آموزش و پرورش، آموزش عالی، متولیان امور فرهنگی، باید مردم را نسبت به مساله آموزش دهند. انسانهای مسئولیت پذیری که در جمع هم احساس مسئولیت کنند. این مسئولیت به معنای فردگرایی و خودگرایی نیست؛ بلکه مسئولیتهای اجتماعی که کوچکترین واحد اجتماع ما خانواده است را بتوانیم اعمال کنیم و ایفای نقش داشته باشیم.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه خواهران در پایان گفت: به بهانه روز جمعیت امیدواریم نشستها و کارگاههای ما بتواند جز به جزء این مسائل را مورد نقد و بررسی قرار دهد و هم فرهنگ سازی عمومی، تنویر اذهان، مراقبت از اجرای قوانین و نظارت بر قوانین و هم فضای بر اقنای عمومی را بیش از گذشته را فراهم کند.