دکتر فاطمه عقیلی، مدیر گروه خانواده، ادیان و ملل موسسه خانواده اسلامی و تربیت معنوی «خاتم» به بهانه چاپ کتاب« موانع حضور زنان در حکومت ها» در یادداشتی که در اختیار پیام خانواده قرار داد نوشته است:
یکی از شاخصهای اساسی توسعه پایدار، توانمندسازی زنان در فرآیند تصمیم گیری های ملی است. ناگفته پیداست، در هر کشور، سرمایه انسانی به مثابه یکی از عوامل مؤثر در توسعه نقش بسزایی ایفا میکند، عدم بهره گیری از نیروی بالقوه زنان در عرصههای مختلف سیاسی و اجتماعی، دستیابی به توسعه سیاسی و اجتماعی را ناممکن میسازد.
علیرغم پذیرش نسبی برابری جنسیتی در برخی از کشورهای جهان، هنوز هم در عرصههای مختلف، فاصله چشمگیری میان زنان و مردان درمشاغل کلیدی وجود دارد. با بررسی مختصری از جنبش های زنان در طول قرن گذشته، هدف نهایی این جنبش ها را می توان در نیل به استقلال زنان در عرصه «سیاسی» دانست.
حقوق سیاسی زنان، علاوه بر متفکران علوم اجتماعی به ویژه علوم سیاسی؛ همواره میان فقها ومفسران محل بحث بوده است. که البته گاه بی نتیجه بوده و گاها نتیجه قطعی در پی داشته است. به نظر می رسد محل اصلی اختلاف به تعریف از «مشارکت وتوانمند سازی زنان در امور سیاسی» باز میگردد. اگر مشارکت سیاسی را اینگونه تبیین کنیم:
حضور آگاهانه یک فرد به عنوان عضوی از یک گروه، جمعیت، حزب و جنبش یا حرکت برای تأثیرگذاری بر سیستم سیاسی و یا کسب قدرت سیاسی در مراکز و نهادهای ملی و فراملی که در جهت تنظیم سیاستهای کلی و جزئی و تصمیمگیری، برنامهریزی و قانونگذاری در جامعه میباشد.[1]
برطبق این دیدگاه میتوان گفت مشارکت سیاسی تمام فعالیتهای قانونی تمامی شهروندان است و زنان به عنوان نیمی از جامعه حتی در قانونگذاری به همان میزان مردان، میبایست حضور فعال داشته باشند.
بنابراین شاید بتوان گفت، مجاز نبودن حاکمیت زنان به طورکلی، بیش از آنکه برگرفته از دلایل عقلی و نقلی باشد، به دلیل نوع نگرشی است که از پیش درباره زنان وجود داشته است. و یا از آن رو است که برخی زن را فقط به عنوان همسر ومادر در خانه تصور می کنند، وپذیرش توانمندی اجتماعی وسیاسی برای این گونه افراد دشوار است.[2]
اما کتاب «موانع حضور زنان در حکومتها» یکمجموعه مقاله است که نویسندگانش چند موضوع مهم واساسی را بررسی کردهاند؛ که از مهمترین آن می توان به عناوین ذیل اشاره کرد:
دیدگاهها و موقعیت فعلی زنان و کاندیداهای انتخاباتی در جهان چیست؟
چهچیزی موجب نبود تنوع جنسیتی میشود؟
اگر در دنیا، زنان بیشتری بر مسند قدرت بنشینند، چه شمایلی پیدا میکند؟
نقش جنسیتگرایی در دور نگهداشتن زنان از موقعیتهای رهبری .
نویسنده اشاره می کند با وجود اتفاقهای مثبتی که در جهان در حال رخدادن است اما همانطور که مقالات مندرج در ایناثر نشان میدهند، زنان و سایر گروههای اقلیت، راهی طولانی در پیش دارند تا اجازه پیدا کنند بار خدمت به مردم را در تناسب سیاسی بهطور مساوی تقسیم کنند.
کتاب «موانع حضور زنان در حکومتها» چهار بخش اصلی دارد که بهترتیب عبارتاند از: «تنوع جنسیتی در حکومتهای سراسر دنیا»، «علل و آثار تنوع جنسیتی»، «جنسیتگرایی و تنوع جنسیتی در حکومت» و «نگاهی به آینده». [3]
[1] . نگ: محمد حسین پناهی (1386 ) جامعه شناسی مشارکت سیاسی زنان، تهران: نشر دانشگاه علامه.
[2] . برای مطالعه بیشتر نگ: فاطمه عقیلی (1394) بررسی حاکمیت زن از نگاه عهد قدیم و قرآن کریم با تکیه بر داستان ملکه سبأ: دوره 17، ش65-66،صص 109-126. همچنین نگ: صفی ناز ابطحی (1394) توانمندسازی زنان و مشارکت سیاسی در ایران: س2، ش7، صص65-82.
[3] . شناسه کتاب: «موانع حضور زنان در حکومتها»: آوری الیزابت هرت، ترجمه مهسا ملکمرزبان، انتشارات ققنوس: 1400.