به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده؛ شاید تاکنون اینگونه تصور میکردید که نقطه مقابل عشق، نفرت است، اما باید بدانید که در حقیقت، بی‌تفاوتی نقطه مقابل عشق است و زمینه‌ساز از هم گسستن روابط زوجها خواهد شد. اما این بی‌تفاوتی از کجا آغاز می‌شود؟ آیا فرآیند بی‌تفاوت شدن به یکباره و یک شبه اتفاق می‌افتد؟ به نظر شما چگونه میتوان جلوی ایجاد و یا پیشروی سم بی‌تفاوتی در رابطه را گرفت؟

در این مقاله قصد داریم، پادزهری را به شما معرفی کنیم که میتواند جلوی سم بی‌تفاوتی را بگیرد و رابطه شما با شریک زندگیتان را از خطر بی‌تفاوتی نجات دهد. این پادزهر، همان مهارت گفتگو است. گفتگو ابزاریست که میتواند رابطه شما را روز به روز بهتر و بهتر کند و یا برعکس میتوانید به واسطه گفتگو زندگی خود و شریک زندگیتان را به جهنمی طاقت فرسا تیدیل کنید.

طبق پژوهشی که توسط گروهی از پژوهشگران و روانشناسان حوزه خانواده صورت گرفته، مشکلات ارتباطی و نبود مهارت‌های کلامی یکی از اصلی‌ترین عامل جدایی و طلاق در ایران است. این موضوع زنگ خطریست که اهمیت یادگیری فن بیان را بیش از پیش آشکار می‌کند.

اگر چه بهتر است که این مهارت از دوران کودکی و از خانواده یا مدرسه به کودکان آموزش داده شود، اما به قول معروف، هر زمان ماهی را از آب بگیرید، تازه است، پس از همین امروز و بعد از خواندن این مقاله برای یادگیری فن بیان اقدام کنید. به ویژه اگر فردی متاهل هستید، اطمینان داشته باشید که بعد از یادگیری این مهارت، روزهای خوب و آرامی در انتظار شما، همسر و یا فرزندانتان خواهد بود.

در این مقاله قصد داریم، مهم‌ترین اصول داشتن ارتباط کلامی درست و موثر با همسر را برایتان شرح دهیم. اگر میخواهید، آموزش فن بیان را به شکل تخصصی‌تر دنبال کنید و مزیت‌های معجزه آسای آن را در زندگی زناشویی و یا حتی اجتماعی خود ببینید، میتوانید در کلاسها و دوره های مربوط به یادگیری فن بیان شرکت کنید.

10 تکنیک ارتباط کلامی درست با همسر

استفاده از جملات مثبت

در ارتباط کلامی با همسرتان مهمتر از اینکه چه میگویید این است که چگونه آن را می‌گویید. حتی اگر قصد بیان اعتراض یا نقدی را دارید، استفاده از لحن مثبت میتواند صحبت‌های شما را برای همسرتان قابل پذیرش کند و این در حالیست که اگر همان موضوع را با لحن منفی بیان کنید، با مقاومت و یا حتی بالا رفتن گارد همسرتان مواجه خواهید شد.

استفاده از زبان و یا لحن منفی میتواند یک مشکل ساده یا یک نقد کوچک را به یک دعوای پرهیاهو تبدیل کند؛ چراکه استفاده از جملات با بار منفی به فرد مقابل این حس را منتقل میکند که مورد حمله یا اتهام قرار گرفته و بنابراین، میکوشد تا به هر ترتیب و حتی شده با دعوا و سر و صدای زیاد خود را از آن موقعیت و اتهام خلاص کند.

به عنوان مثال، اگر از شغل همسرتان راضی نیستید، به جای اینکه بگویید: «من اصلا از کارت خوشم نمیاد چون به درد تو نمیخوره.» بگویید:« من شغل قبلیت رو بیشتر دوست داشتم، چون احساس میکنم با انجام اون کار حس بهتری داشتی.»

گوش دادن فعال

یکی از نقاط ضعف در ارتباط بسیاری از زوجها، نبود مهارت گوش دادن فعال است. نبود این مهارت در ارتباط زناشویی را میتوان جرقه اختلافات و تعارضات دانست. گوش دادن فعال از این جهت حائز اهمیت است که سبب بهبود ارتباط، انتقال حس درک شدن به همسر، کاهش سو تفاهمات، انتقال حس همدلی و به حداقل رسیدن تعارضات میشود.

با مهارت گوش دادن فعال، به عنوان یک شنونده نه تنها کلام بلکه احساسات نهفته پشت کلمات همسرتان را نیز در می یابید و این حس را به او منتقل می‌کنید که به عنوان یک همسر به خوبی در جریان احساسات و دغدغه‌های او هستید. برای اینکه گوش دادنتان را فعال کنید، کافیست دفعه بعد که با همسرتان صحبت می‌کنید، موارد زیر را اجرا کنید:

• تمرکز خود را روی صحبتهای همسرتان بگذارید.

• هر از چندگاهی با سرتکان دادن به نشانه تایید یا استفاده از کلماتی نظیر: درسته، بله، اوهوم، همینطوره که میگی و ... صحبتهای او را تایید کنید.

• تماس چشمی خود با همسرتان را حفظ کنید.

• از انجام هر کاری که باعث حواس پرتی میشود، اجتناب کنید. مثل: تکان دادن دست و پا، بازی کردن با هر چیزی که جلوی دستتان است، ور رفتن با دکمه لباستان و ...

• با پرسیدن سوالات باز خود را برای شنیدن صحبت‌های همسرتان مشتاق نشان دهید. به عنوان مثال، از او بخواهید در مورد فلان موضوع بیشتر توضیح دهد.

• از تکنیک خلاصه کردن استفاده کنید و بگویید: «خب، اونطور که من تا اینجای صحبتت متوجه شدم، ...»

تماس چشمی

زوجهای خوشبخت و موفق، برای بیان احساساتشان، الزاما به گفتگو نیاز ندارند؛ چراکه میتوانند از طریق چشمایشان حس خود را به یکدیگر منتقل کنند. شاید این کار، اوایل زندگی مشترک برایتان سخت باشد که بخواهید، احساس همسرتان را از نوع نگاهش بخوانید، اما اگر پیوسته تماس چشمی خود را با او حفظ کنید، دیگر برای پی بردن به احساسات درونی همسرتان نیازی به پرسشهای پرتکرار ندارید.

حفظ ارتباط چشمی در تمام مدت زمان گفت‌وگو با همسرتان باعث، بالا رفتن اعتماد به نفس او، بهبود ارتباط، اشتیاق برای ادامه صحبت، انتقال حس همدلی، فهم بهتر احساسات و عواطف و ایجاد صمیمیت بیشتری بین شما خواهد شد. از تماس چشمی برای شناسایی احساسات همسرتان استفاده کنید. بدین صورت که در حالتهای مختلف به نوع نگاه او توجه داشته باشید تا متوجه شوید که او در حالتها مختلف چه طرز نگاهی دارد. این کار باعث می‌شود تا در موقعیت‌های مختلف که بیان احساسات برای فرد مقابل دشوار است، بدون پرسش بتوانید حدس بزنید که او چه زمانی عصبی، خوشحال، غمگین، مشوش و یا بی‌تفاوت است.

به ویژه برای خانمها این کار بسیار جذاب است که همسرشان بتواند از نوع نگاه و تماس چشمی آنها به احساسات و حتی افکارشان پی ببرد.

یادآوری خاطرات قدیمی خوب

متاسفانه برخی از زوجها پس از گذشت چندین سال از زندگی مشترکشان گفتگوی بین خود را به حداقل میرسانند تا جایی که شاید در طول روز بیش از 10 جمله دیالوگ با هم نداشته باشند و غالبا دلیل این کم صحبتی را نبود حرف مشترک یا تکراری شدن حرفها می‌دانند.

برای حل این مشکل میتوانید از گذشته ارتباطتان مایه بگذارید و خاطرات خوب و قدیمی را با هم مرور کنید. یادآوری خاطرات خوب، میتواند یادآور احساس خوبی باشد که شما و همسرتان به یکدیگر داشته و دارید. برای این کار میتوانید از عکسهای قدمی، هدایا، لباس و یا هر چیزی که از گذشته از هم به یادگار دارید، استفاده کنید.

برنامه‌ریزی برای احوالپرسی روزانه

شاید برایتان جای سوال باشد که چرا باید برای احوالپرسی روزانه با همسرمان برنامه‌ریزی کنیم؟ نکته قابل توجه این است که گاهی درگیری‌های روزمره و یا مشغله‌های شغلی باعث حواس پرتی ما شده و به تدریج باعث ایجاد فاصله در ارتباط بین زوج‌ها خواهد شد. بنابراین، باید در طول روز زمانی هر چند کوتاه اما باکیفیت را به احوالپرسی با همسرتان اختصاص دهید.

اگر درگیری‌های روزمره یا شغلی شما به گونه‌ای است که گاهی فراموش می‌کنید با همسر خود تماس برقرار کرده و یا به هر ترتیبی جویای حالش باشید، کافیست ساعت مشخصی از روز را برای برقراری ارتباط، پیام دادن و یا تماس گرفتن با همسرتان اختصاص دهید. همچنین میتوانید یک یا چند روز در هفته را به قرارهای دو نفره و یا یک پیاده‌روی سبک با شریک زندگیتان اختصاص دهید.

ابراز قدردانی

ابراز قدردانی نه فقط در روابط زوجها بلکه درهمه روابط موثر بوده و باعث تحکیم روابط خواهد شد. این قدردانی میتواند به شکل کلامی و یا عملی باشد، اما در صورت ابراز قدردانی به شکل عملی بهتر است آن را با کلام نیز بیان کنید.

کافیست از شریک زندگیتان بابت کوچکترین کارهایی که در طول روز برای شما یا تحکیم ارتباطتان انجام میدهد، تشکر کنید. متاسفانه یکی از تفکرات اشتباهی که در اغلب زوجها مشاهده می‌شود، این است که انجام هر کاری توسط همسر خود را تنها وظیفه‌ای میدانند که باید به هر ترتیب توسط او انجام میگرفت. حتی اگر عمل انجام شده در رابطه شما یک وظیفه تلقی می‌شود، باز هم بابت آن قدردان باشید؛ چراکه در این صورت اشتیاق همسر خود برای انجام دوباره آن کار را افزایش میدهید.

به عنوان مثال:

• ممنون که امروز من رو به محل کارم رسوندی.

• ممنون که امروز وقت گذاشتی و به حرفم گوش کردی.

• ازت ممنونم که وقتت رو برای مرتب کردن خونه میزاری.

• از اینکه برای تفریح بچه‌ها وقت میزاری ازت ممنونم.

میبینید، گفتن همین یک جمله، وقت زیادی را از شما نمی‌برد، اما تاثیر بسیار عمیقی در رابطه شما و همسرتان خواهد داشت. توجه داشته باشید که این قدردانی باید دو طرفه باشد!

شنونده خوبی باشید

گاهی اوقات، همسرتان با شما در مورد یک موقعیت یا شرایط استرس‌زا صحبت می‌کند و انتظار دارد که شما شنونده خوبی برای او باشید، اما در مقابل شما مدام صحبت او را قطع کرده و راهکار و راه حلهای گوناگونی به او ارائه میدهید. در صورتی که او تنها به شنونده بودن و ابراز همدردی شما نیاز دارد.

گاهی بدون اینکه هیچ توصیه و پیشنهادی بدهید، تنها با تماس چشمی موثر و زبان بدن مناسب با همسرتان همدردی کنید تا به او اطمینان دهید که آن اتفاق یا حادثه همانقدر که برای او دشوار بوده برای شما هم سخت خواهد بود و شما به خوبی احساسات او را درک میکنید.

درخواست خود را ساندویچ کنید

روش ساندویچی یکی از روش‌های گفت‌وگوی موثر در ارتباط بین زوجین است که معمولا برای بیان تقاضا و درخواستها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش به جای اینکه درخواست خود را مستقیم مطرح کنیم، آن را بین دو جمله مثبت میگذاریم و اینگونه احتمال موافقت فرد مقابل با آن درخواست را بالا می‌بریم.

گاهی پیش می‌آید که برای بیان درخواست یا تقاضای خود مردد هستیم و در واقع احتمال می‌دهیم که همسرمان با آن درخواست مخالفت کند. در این موقعیتها بهترین کار استفاده از روش ساندویچ کردن خواسته است. به عنوان مثال، اگر امروز نوبت شماست که فرزندتان را از مهد به خانه بیاورید، ولی میخواهید همسرتان به جای شما این کار را انجام دهد، میتوانید از روش ساندویچی استفاده کنید و بگویید: « ازت ممنونم که دیروز خریدها رو انجام دادی. فکر میکنی میتونی امروز بچه رو از مهد بیاری خونه؟ من بابت زحمت‌هایی که میکشی ازت ممنونم.»

با این روش حتی اگر همسرتان برای انجام خواسته شما مردد باشد، سعی میکند به هر ترتیب انجام آن را در اولویت بگذارد.

همزمان صحبت نکنید!

بطور کل، قطع کردن صحبت دیگران و به اصطلاح پریدن وسط حرف دیگری دور از نزاکت است، اما متاسفانه در زمان عصبانیت یا اوج احساسات معمولا این اصل را نادیده میگیریم و سعی داریم حرف دیگری را قطع کنیم تا حرف خود را به کرسی بنشانیم.

این کار را میتوان یکی از عوامل بالا گرفتن بحث و دعوا در میان زوجها دانست؛ وقتی مدام حرف دیگری را قطع میکنید تا نظر خود را بدهید، یعنی علاقه‌ای به حل و فصل کردن موضوع ندارید و فقط میخواهید حرف خود را به کرسی بنشانید. تمایل به قطع کردن حرف دیگری اغلب زمانی که در موقعیت مشاجره یا بحث قرار گرفته‌اید، به سراغتان می‌آید، اما شما باید این وسوسه و تمایل را در خود سرکوب کنید.

لازم به ذکر است که اگر صاحب فرزند هستید، این رفتار شما الگوی مناسبی برای فرزندانتان خواهد بود.

قبل از گفتگو فکر کنید

قبل از برقراری ارتباط با همسرتان باید به خودتان یادآوری کنید که این ارتباط برای محکم‌تر کردن پیوند رابطه بین شماست، نه برای از بین بردن آن. بنابراین، قبل از هر گفت‌وگویی موضوعی که قرار است درباره ان صحبت کنید یا جملاتی که قصد دارید به زبان بیاورید را در ذهن خود مرور کنید و ببنید که آیا بیان این موضوع کمکی به محکم شدن پیوند شما میکند یا باعث تخریب آن خواهد شد؟

در اکثر مواقع، موضوع مورد بحث، آسیبی را متوجه رابطه نمی‌کند، اما نحوه بیان آن به گونه‌ای زننده است که ممکن است ارتباط شما را به چالش بکشاند. در این مواقع، باید پیش از گفت‌وگو در ذهن خود بهترین شیوه برای بیان آن موضوع را انتخاب کنید که آسیبی به رابطه شما و همسرتان وارد نشود.

دفعه بعد که پیش از هر گفتگو فکر کنید، شاید از گفتن نیمی از صحبتهایتان منصرف شوید؛ چراکه کمکی به رابطه شما نخواهد کرد!

شیوه های ارتباطی مختلف را امتحان کنید

اگرچه گفت‌وگوی رو در رو بهترین روش برای برقراری ارتباط است، اما میتوانید برای تنوع و گاهی افزایش اثرگذاری گفتگوهایتان از روشهای ارتباطی دیگری استفاده کنید. گذاشتن پیام کتبی یا یک یادداشت، نوشتن نامه و تماس از جمله شیوه‌هاییست که میتوانید در برقراری ارتباط از آن استفاده کنید.

به ویژه اگر مدت زیادی از شروع ارتباط شما گذشته باشد، امتحان کردن روشهای ارتباطی گوناگون میتواند، مانع از یکنواخت شدن ارتباط شما شود و تجربیات جالبی را برای شما و شریک زندگیتان رقم بزند.

لازم به ذکر است که در موقعیتهای جدی و یا بیان ناراحتی و عصبانیت خود به هیچ وجه از پیامرسان‌های مجازی و شیوه‌های آنلاین استفاده نکنید؛ چراکه در این شیوه ارتباطی احساسات و نوع بیان شما پیدا نیست و این امر ممکن است، فرد مقابل را به اشتباه بیاندازد و همین سوتفاهمات به چالش‌های موجود دامن بزند.

یکدیگر را متهم نکنید.

طبیعی است که گاهی در زندگی زناشویی دچار سوتفاهم یا سو ظن شوید، اما باید با گفتگو آن را حل و فصل کنید و اگر از چیزی مطمئن نیستید آن را به شریک زندگی خود نسبت ندهید و در گفت‌وگو او را متهم نکنید. متهم کردن فرد مقابل زمانی اتفاق می‌افتد که شما بدون توجه به حقایق و یت بدون توضیح خواستن از همسرتان و حتی با وجودی که مدرکی در دست ندارید، فعل یا عملی را به او نسبت میدهید.

بهترین روش برای از بین بردن سوظن‌های میان زوجها گفتگو به شیوه درست و در آرامش است. چنانچه فکر می‌کنید با گفتگو نمی‌توانید به اطمینان برسید، میتوانید روش‌های مناسبی را برای جستجو جهت رسیدن به حقیقت در پیش بگیرید، اما از متهم کردن شریک زندگیتان اجتناب کنید؛ چراکه با این کار برای همیشه فرصت گفتگوی سالم و موثر را از خود میگیرد.

علاوه بر این، در بسیاری از مواقع، فرد از متهم شدن به کاری که مرتکب آن نشده خسته می‌شود و سعی میکند در اقدامی تلافی جویانه آن کار را انجام دهد. اگر سری به دادگاه‌های خانواده و پرونده‌های طلاق زده بشید با موارد بسیاری مواجه می‌شوید که در آن یکی از طرفین برای تلافی کردن سوظن‌های متعدد و متهم شدن از سوی همسر، اقدام به انجام اعمال ناشایست کرده است.

شفاف‌سازی کنید

گفتگوهای سربسته و بدون شفاف‌سازی دقیقا مانند یک بمب ساعتی عمل میکند، با این تفاوت که ساعت انفقجار و ترکیدن این بمب مشخص نیست! زمانی که موضوعی در گفتگوی شما روشن و واضح نشده باشد و آن را همانطور و به شکل مبهم رها کنید، آن مسئله به شکل یک گره ذهنی در افکار همسرتان باقی میماند و در گفتگوها و یا موقعیت‌های بعدی ممکن است همسرتان آن موضوع را پیش بکشد تا تکلیف این گره ذهنی مشخص شود.

به علاوه عدم شفاف‌سازی در گفتگو تبعات مخرب زیادی بر رابطه شما دارد که از جمله انها میتوان به ایجاد حس شک و تردید، بی‌اعتمادی، احساس درک نشدن، عدم صداقت و مواردی از این قبیل را نام برد که مطمئنا رابطه شما را تحت تاثیر خود قرار میدهد. پس چه بهتر است که در همه گفتگوها شفاف باشید و یا اگر در آن موقعیت، شفاف‌سازی و توضیحات کامل از حوصله‌تان خارج است، آن را به زمان دیگری موکول کنید، اما به هیچ وجه گره‌ها را همانطور به حال خود رها نکنید!

زبان بدن یکدیگر را یاد بگیرید

گاهی اوقات صدای زبان بدن بلندتر از صدای صحبت کردن ماست. میتوان گفت، زبان بدن بیش از نیمی از ارتباط را به خود اختصاص میدهد. بنابراین، باید زبان بدن همسر خود را بلد باشید تا بتوانید ارتباط موثری با او برقرار کنید.

به عنوان مثال، مینو خانم میداند که وقتی همسرش تلاش میکند، حقیقتی را پنهان کند، دستهایش عرق میکند یا آقا بهروز به تدریج در طول زندگی مشترکشان متوجه شده است که هر زمان همسرش مضطرب می‌شود با دستمال کشیدن چند باره آینه‌ها و شیشه‌های خانه سعی دارد که استرسش را مخفی نگه دارد.

دانستن و بلد بودن زبان بدن شریک زندگیتان باعث میشود که بدانید کجا و چه موقع چه نوع عکس‌العمل مناسبی را از خود نشان دهید. به عنوان نمونه، در مثال قبلی اگر آقا بهروز نمیدانست که پاک کردن شیشه‌ها و آینه‌ها توسط همسرش آن هم برای سومین بار در طول یک روز، در حقیقت، حرکت تدافعی همسرش برای نادیده گرفتن یک موقعیت استرس‌زا است، ممکن بود با او وارد بحث شده و یا به این کار او اعتراض کند، اما به واسطه بلد بودن زبان بدن همسرش به او فرصت میدهد که ذهنش را آرام کند و با او ابراز همدردی خواهد کرد.

شما در یک تیم هستید

وقتی ازدواج می‌کنید باید بدانید که شما و همسرتان تحت هر شرایطی در یک تیم خواهید بود، اما طبیعی است که اعضای یک تیم با هم اختلاف نظرهایی داشته باشند. به عنوان مثال، در یک تیم فوتبال همه اعضای تیم برای یک هدف به زمین میروند و آن هم یک برد پر گل است، اما برای رسیدن به این هدف، ممکن است هر کدام از اعضا نظرات متفاوتی داشته باشند.

در زندگی زناشویی هم ممکن است شما و همسرتان در موضوعات مختلفی با هم اختلاف نظر داشته باشید، اما به صرف اینکه در یک تیم هستید، نمیتوانید نظر خود را به همسرتان تحمیل کنید یا انتظار داشته باشید که او در همه موارد با شما هم نظر باشد.

برای تحکیم پیوند رابطه خود با شریک زندگیتان سعی کنید از بحث و گفتگو کردن درباره مواردی که در آن اختلاف نظر دارید، مانند موضوعات سیاسی، عقاید مذهبی و ... صحبت نکنید؛ چراکه این یک بحث بی‌پایان و بی‌نتیجه خواهد بود.

کلام آخر

اگر به دنبال ایجاد یک رابطه سالم با همسرتان هستید و یا چنانچه میخواهید رابطه آسیب‌دیده خود را ترمیم کنید، نخستین گام برای این کار، داشتن مهارت گفتگوی موثر است. همه ما میتوانیم به راحتی ساعت‌ها به گفتگو بنشینیم، اما چند درصد این گفتگو موثر است؟ آیا این گفتگو به نتایج خوبی منتهی می‌شود؟ آیا با نوع گفتگویی که به کار می‌بریم، میتوانیم روز به روز رابطه خود با همسرمان را عمیق‌تر کنیم؟

منبع: آکادمی فن بیان و سخنوری صادقلو