اگر از اپراتورهای دستگاه لیزر بپرسید که بزرگ ترین چالش شان چیست، معمولاً می‌گویند «فایل اشتباه». بسیاری از پروژه ها هنوز به دستگاه نرسیده، مشکل دارند؛ مشکلی که از همان لحظه طراحی شکل گرفته و تا آخر کار ادامه پیدا می‌کند. بعضی‌ها فکر می‌کنند برش لیزری فقط آپلود کردن یک فایل و انتخاب ضخامت است، اما در واقعیت، بخش مهم کار از پشت‌میز طراحی شروع می‌شود.
در ادامه، با زبانی کاملاً ساده و از دل تجربه، خطاهایی را بررسی می‌کنیم که بیشتر پروژه ها را خراب می‌کند و البته اینکه چطور می‌توان از آنها دوری کرد.
وقتی فایل وکتور نیست، دستگاه نمی‌فهمد باید چه کند
یکی از نخستین اشتباهات کاربران تازه کار این است که یک تصویر JPG یا PNG را داخل نرم افزار می‌گذارند و انتظار دارند لیزر آن را بفهمد. لیزر فقط «مسیر» می‌فهمد، نه پیکسل. اگر فایل وکتور نباشد، دستگاه نمی‌داند کجا برش بدهد؛ دوباره‌کاری زیاد می‌شود، حاشیه‌ها دندانه‌دار می‌شوند و در نهایت خروجی چیزی نیست که انتظار دارید.
فایل را از ابتدا با Illustrator، CorelDRAW یا AutoCAD طراحی کنید. هیچ میان بری وجود ندارد.
خطوطی که دوبار روی هم قرار گرفته اند؛ قاتل زمان و ورق
در بسیاری از پروژه های عجله ای، طراح یک خط را ناخواسته دو بار رسم می‌کند. روی صفحه نمایش ممکن است دیده نشود، اما دستگاه هنگام برش، همان مسیر را دوبار طی می‌کند.
چه اتفاقی می‌افتد؟
لبه کار سوخته یا ضخیم می‌شود، زمان برش به شکل مضحکی زیاد می‌شود و اگر قطعات ظریف باشند احتمال تغییر شکل بالا می‌رود. یک بررسی ساده با «Delete Duplicates» در Corel می‌تواند از این فاجعه جلوگیری کند.
وقتی ضخامت خطوط اشتباه است، نصف فایل اصلاً برش نمی‌خورد
بارها دیده شده که فایل را با خطوط ضخیم ذخیره کرده‌اند، چون «ظاهرش بهتر است». اما دستگاه لیزر چنین چیزی را برش نمی‌زند. برای دستگاه، خط ضخیم یعنی «حکاکی».
نتیجه؟
فایلی تحویل می‌گیرید که نصفش برش خورده و نصفش نه.
راه حل ساده: همیشه خط را روی Hairline یا ۰.۰۰۱ میلی‌متر قرار دهید. این یک استاندارد جهانی است و کارگاه‌ها هم با همین تنظیم کار می‌کنند.
فاصله ندادن بین قطعات؛ اشتبا هی که کل ورق را خراب می‌کند
بعضی‌ها هنگام چیدمان قطعات آن قدر به فکر صرفه‌جویی در ورق هستند که فاصله ها را صفر می‌گذارند. اما لیزر در دنیای واقعی یک پدیده حرارتی است؛ حرارت، انبساط ایجاد می‌کند و در نتیجه دو قطعه به هم می‌چسبند یا لبه‌ها به‌هم می‌ریزند.
بدتر از همه، اگر قطعه کوچک باشد، وسط برش حرکت می‌کند و تمام طرح را خراب می‌کند.
حتی اگر بهترین دستگاه را داشته باشید، بدون فاصله استاندارد (حدود ۰.۵ تا ۱ میلی‌متر بسته به ضخامت) پروژه شما ریسک بالایی دارد.
عدم توجه به ضخامت واقعی ورق در طراحی‌های فاق و زبانه
بیشتر کارهای سه بعدی از جعبه ها گرفته تا سازه های هنری نیاز به اتصال های دقیق دارند. بزرگ‌ترین اشتباه طراحان در همین نقطه است: آنها ضخامت روی کاغذ را ۳ میلی متر در نظر می‌گیرند، اما ضخامت واقعی ورق ۲.۷ یا ۳.۲ است.
این اختلاف کوچک باعث می‌شود قطعات جا نخورند، یا آن‌قدر لق باشند که سازه استحکام نداشته باشد. همیشه قبل از طراحی، ضخامت واقعی ورق را با کولیس اندازه بگیرید. معیار واقعی، همان ورقی است که قرار است روی دستگاه قرار بگیرد.
فراموش کردن لبه های بسته و خطوط ناقص
هر دستگاه لیزر می‌تواند یک مسیر بسته را برش بزند. اگر مسیر باز باشد (مثلاً یک گره باز مانده یا خط کامل بسته نشده)، دستگاه آن را نادیده می‌گیرد یا نیمه کاره می‌برد.
این اشتباه معمولاً در فایل‌هایی ایجاد می‌شود که از اینترنت دانلود می‌شوند یا در چند نرم‌افزار مختلف باز و بسته شده‌اند.
قبل از ارسال فایل، یک بار مسیرها را Join یا Combine کنید و مطمئن شوید همه مسیرها بسته‌اند.
پیچیدگی بدون فکر
گاهی طراح فکر می‌کند هر چقدر طرح پیچیده تر باشد، بهتر است؛ لایه های زیاد، خط‌های ریز، سوراخ های کوچک. اما دستگاه لیزر محدودیت دارد:
سوراخ های خیلی کوچک، حرارت را جمع می‌کنند و قطعه را می‌سوزانند. قطعات ریز از روی ورق می‌افتند. طرح‌های شلوغ زمان برش را چند برابر می‌کنند و هزینه را بالا می‌برند.
بهتر است طرح را تا حد امکان «بهینه» نگه دارید. پیچیدگی فقط زمانی ارزشمند است که در خروجی دیده شود، نه وقتی در دل کار باعث دردسر می‌شود.
چیدمان اشتباه جهت الیاف، خط خش یا سطح پلکسی
پلکسی گلاس ، مولتی استایل ، چوب MDF یا چرم لایه هایی دارند که جهت دار هستند. اگر طراح هنگام چیدمان فایل به جهت‌گیری متریال توجه نکند، خروجی کاملاً متفاوت می‌شود.
مثلاً خط‌خش های پلکسی بعضی جهت ها بیشتر دیده می‌شود. یا MDF طرح دار اگر خلاف الیاف برش بخورد، ترک برمی‌دارد.
این نکته کوچک گاهی کیفیت نهایی را تعیین می‌کند.
ذخیره کردن فایل با فرمت اشتباه
یکی از خسته کننده ترین مشکلات کارگاهی، فایل‌هایی است که با نسخه های عجیب ذخیره شده‌اند:
AI نسخه ۲۰۲۴، اما کارگاه فقط نسخه ۲۰۱۹ باز می‌کند!
PDF با فونت های جاسازی نشده
DXF با Scaling اشتباه
همه این ها زمان پروژه را طولانی می کنند و احتمال خطا را بالا می‌برند.
اگر پروژه حساس است، قبل از ارسال فایل با اپراتور هماهنگ کنید که بهترین فرمت برای کارگاه چیست. معمولاً DXF، CDR و AI استانداردترین انتخاب‌ها هستند.
طراحی بدون در نظر گرفتن واقعیت های دستگاه و متریال
این شاید مهم ترین اشتباه باشد. بسیاری فایل‌ها پشت میز طراحی می‌شوند بدون اینکه طراح واقعاً بداند لیزر چگونه کار می‌کند، پلکسی هنگام برش چه رفتاری دارد یا اندازه نازل چقدر است.
مثلاً:
قطعات خیلی کوچک در برش لیزری پلکسی همیشه ریسک شکست دارند.
برش‌های خیلی ریز روی MDF ممکن است آتش‌زا باشند.
پلکسی ۸ میل سرعت برشش با ۲ میل زمین تا آسمان فرق دارد.
اگر طراح این ها را نداند، نتیجه کار قابل پیش‌بینی نیست.
سخن پایانی
طراحی فایل برش لیزری پلکسی فقط یک کار گرافیکی نیست؛ یک کار کاملاً مهندسی است. کوچک ترین بی دقتی می‌تواند باعث شود پروژه‌ای که باید ظرف چند دقیقه تمام شود، ساعت‌ها زمان صرف اصلاح بخواهد.
با رعایت چند اصل ساده فایل وکتور، خطوط یک‌لایه، فاصله مناسب، در نظر گرفتن ضخامت واقعی ورق، بستن مسیرها و چیدمان صحیح می‌توانید کیفیت خروجی را چند برابر کنید و از دوباره کاری جلوگیری کنید.
اگر کارگاه دارید، این نکات می‌تواند در زمان و هزینه شما صرفه جویی بزرگی ایجاد کند. اگر مشتری هستید، دانستن این جزئیات کمک می‌کند فایل هایی ارسال کنید که بدون هیچ دردسری مستقیماً روی دستگاه قرار بگیرند.