به گزارش پیام خانواده بیست و هشتمین پیشنشست برخط اولین کنفرانس بینالمللی خانواده و تربیت معنوی با عنوان «زنانگی و مردانگی در سیر تربیت فرهنگی و تمدنی» با حضور محمدهادی همایون، رئیس و استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات برگزار شد.
در ابتدای این جلسه که با دبیری سیدسجاد طباطبایینژاد، استادیار گروه فرهنگ و تربیت دانشگاه امام صادق(ع) همراه بود، محمدهادی همایون طی سخنانی اظهار کرد: روایتی از امام رضا(ع) نقل شده که فرمودند: «بعد از اینکه خداوند خلقی را که آفریده کارشان را به اتمام رساند و وارد بهشت شدند، خداوند دست به کار خلق دیگری میشود که برخلاف ما تکجنسیتی هستند». بررسی این روایت باعث شد تا بیشتر به بحث تربیتی و فرهنگی بپردازیم.
وی افزود: همه آنچه پیرامون خود مشاهده میکنیم، نتیجه تنزل اسما الهی است. یعنی خداوند ابتدا در اسما و صفات خود ظهور میکند و اندک اندک پایین آمده و نهایتا به عالم کثرت و کثرات میرسیم. خلاصه ماجرا این است که انسانی در نظام تاریخ پیدا میشود که برای مثال میتواند صفت جود الهی را در اعمال خود به نمایش بگذارد. مکانیزم نظام خلقت، ظاهر و باطنی دارد. این باطن به ظهور میرسد و بعد در قالب اسما و صفات الهی و در ادامه در وجود معصومین(ع) بروز میکند. سپس، از این طریق در وجود انسانها و اشیای دیگر تجلی پیدا میکند.
همایون با اشاره به حرکت از ظاهر به سمت باطن در عالم هستی ادامه داد: در قیامت نیز تمامی این کثرات جمع خواهند شد و نهایتا به باطن و وحدت وجود میرسند. برای مثال صفت صادق بودن و جود خداوند دارای ظاهر و باطنی برای خود است و خداوند در کنار این صفات و اسماء، صفت و اسم باطن و ظاهر نیز دارد. یعنی تمامی صفات خداوند ظاهر و باطن دارد. صفت باطن خداوند نیز ظاهر و باطن دارد. در عالم دنیا چیزی ما به ازای صفت باطن وجود دارد، بنابراین، در عالم دنیا باید صفت باطن خداوند را نیز پیدا کنیم.
استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات گفت: چنانچه بخواهیم به دنبال صفت ظاهر و باطن در دنیا باشیم و تجلی آن را بیابیم، این ایده به ذهن میرسد که صفت ظاهر و باطن همین ماجرای دوجنسی است؛ بدین معنا که زن مظهر اسم باطن و مرد مظهر اسم ظاهر خداوند است. البته در موجودات اعم از حیوانات، نباتات و... نیز ماجرای زنانگی و مردانگی مشاهده میشود و دوجنسی بودن جزء قطعیات عالم است.
وی افزود: مردان به طور طبیعی وظیفه مسئولیت و شاغل بودن و بانوان نیز مسئولیت ماندن در خانه را برعهده دارند. مردها به شدت اهل بروز و ظهور اجتماعی هستند و تمدنی که ساخته شده کاملا مردانه است و نظام باطن و زنانگی ضربه خورده است. برای مثال در رابطه با مسئله حجاب ممکن است بخشی از ماجرا با موضوع شهوت قابل تبیین باشد، اما واقعیت آن است که زن مظهر اسم باطن خداوند بوده و باطن خداوند حجاب در حجاب پیچیده شده است. حجاب برای بانوان و برداشتن حجاب برای دیدار با خدا کاملا با هم ارتباط دارند و خداوند حجاب در حجاب پوشیده شده است و برای نزدیک شدن به او باید این حجابها برداشته شود.
همایون تصریح کرد: برداشتن حجاب توهین به ساحت قدس الهی محسوب میشود که همیشه در حجاب است. موضوع بیحجابی در جامعه بدین معناست که بانویی به جامعه اعلام میکند که حاضر است بدون اینکه صلاحیتی در جامعه وجود داشته باشد، حریم خود را برای دیگران در معرض نمایش بگذارد. زن مظهر باطن خداوند است و باید با حجاب پوشیده شود. اگر فردی ادعای مسلمان بودن داشته باشد، باید خود را شبیه به خدا بسازد و شبیهترین موجود در خلقت به خداوند زن و مادر است. همه ما از باطن یک مادر به عالم دنیا میآییم و این ارادهای الهی است. در ماجرای خلقت انسان گفته میشود ابتدا آدم و سپس، حوا خلق شدند، زیرا ما در مسیری بودیم که باید از ظاهر به باطن میرسیدیم و به همین دلیل ابتدا مرد ظاهر شد و سپس زن به وجود آمد.
استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات ادامه داد: البته قرار است از ظاهر به باطن برسیم و مشاهده میکنیم که بانوان جلودار قضیه خواهند بود و این امر کاملا در زندگی حضرت زهرا(س) مشهود است. همچنین، زن به دلیل باطنی بودن تمایل به ظاهر شدن دارد و مرد نیز به دلیل ظاهری بودن تمایل به باطنی شدن دارد. این امر باعث میشود تا زن و مرد یکدیگر را به خوبی بفهمند. در بحثهای عرفانی در بین مردان این ویژگی جدی است که تمایل به رشد و نمو دارند، اما این کار به شدت برای بانوان آسان است؛ چراکه جنس اصلی زنان باطن است و با اندک تلاشی به عوالم عرفانی دست پیدا میکنند.
وی اظهار کرد: در نظام تمدن غربی از تمایل زن به ظاهر شدن سوءاستفاده شده است. زن باید به سمت بروز و ظهور در جامعه برود، اما نه بروز و ظهوری که تمدن غرب به دنبال آن است. امام(ره) طرفدار این بودند که زن باید در صحنه جامعه حضور پیدا کند، اما زنانی که مادر شهدا شدند و بروز و ظهوری تمدنسازانه داشتند. حرکت ما به سمت خداوند چرخهای است. ما از زنانگی به سمت مردانگی و از مردانگی به سمت زنانگی حرکت میکنیم؛ یعنی زن به سمت مرد شدن و مرد به سمت زن شدن حرکت میکند.
همایون تصریح کرد: اگر طالب رشد تمدن خود هستیم، باید این اتفاق رخ دهد و از مردانگی به سمت زنانگی حرکت کنیم و در لایه بالاتری دوباره وارد مردانگی شویم. جنبههای تمدنی زنانه امروز خیلی بروز پیدا نمیکند و زنانگی در موضوع تمدنها به شدت سرکوب شده است. به همین دلیل ادامه حیات این تمدن شدنی نیست، مگر اینکه جنبههای زنانگی تمدن را تربیت کنیم. جامعه بهشتی همان تمدن در عالیترین سطح است. در واقع در ابتدای ورود به عوالم بالاتر، همانگونه که مرد زودتر از زن به وجود آمد، به همان صورت مردانه وارد بهشت میشویم، اما در ردههای بالاتر به سمت زنانگی حرکت میکنیم. هنگام طی کردن مراحل برزخ و قیامت و مواقف قیامت و رتبههای آن تا بهشت، انسان در حالت زنانگی و مردانگی و حرکت آن به سمت یکدیگر است. امور حقیقیتر در عالم به صورت زنانه تعریف شده است. بنابراین، خلق تکجنسیتی، همان خلق انسان در وضعیتی جدید است؛ یعنی انسان در حال تغییر از جنسی به جنس دیگر است و در مراحلی که در عالم طی میکند به دنبال رشد و تعالی است.