به گزارش پایگاه خبری پیام خانواده،
هشدار جدی متخصصان علوم اعصاب
به تازی گروهی از متخصصان روان‌شناسی و علوم اعصاب رشد در بریتانیا، درباره آثار بدرفتاری کلامی با کودکان هشدار دادند. پروفسور ایمون مک‌کروی، استاد علوم اعصاب رشد در دانشگاه کالج لندن، تأکید کرد که فریاد زدن والدین بر سر فرزندان می‌تواند به‌طور مستقیم ساختار مغز آن‌ها را تغییر دهد و آسیب‌هایی به‌جا بگذارد که تا بزرگسالی باقی بماند. به گفته او، کودکان در واکنش به این تجربه‌ها، دچار تغییر در درک خود، کاهش اعتمادبه‌نفس و افزایش آسیب‌پذیری در برابر مشکلات اجتماعی و روانی می‌شوند.
بدرفتاری کلامی چیست و چرا خطرناک است؟
بدرفتاری کلامی شامل رفتارهایی چون فریاد زدن، تحقیر، تهدید، تمسخر، سرزنش و توهین به کودک است. این رفتارها معمولاً نادیده گرفته می‌شوند، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که اثرات آن‌ها نه‌تنها روان کودک را آزرده می‌کند، بلکه در رشد مغز او نیز اختلال ایجاد می‌کند.
کودکانی که در معرض چنین رفتارهایی قرار می‌گیرند، ممکن است در برقراری ارتباط اجتماعی، تنظیم هیجانات و حتی تجربه لذت از زندگی با دشواری روبه‌رو شوند.
شواهد علمی تأثیر بدرفتاری کلامی بر مغز
پژوهش‌های مغزنگاری توسط دکتر مارتین تیچر و همکارانش در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ نشان داده‌اند کودکانی که تجربه مکرر بدرفتاری کلامی دارند، دچار کاهش یکپارچگی در ماده سفید مغز، به‌ویژه در نواحی مرتبط با زبان، احساسات و تصمیم‌گیری می‌شوند.
همچنین اسکن‌های مغزی تیم پروفسور مک‌کروی در دانشگاه کالج لندن در سال ۲۰۲۵ نشان داده که آسیب‌های عاطفی دوران کودکی، به‌ویژه فریاد زدن یا تهدید مکرر، موجب افزایش واکنش‌پذیری مغز نسبت به تهدید شده و موجب تغییراتی در درک کودک از خود و دنیا می‌شود.
این تغییرات به‌ویژه در بخش‌هایی از مغز مانند آمیگدالا (مرکز پردازش ترس)، هیپوکامپ و قشر پیش‌پیشانی اتفاق می‌افتند که نقش مهمی در حافظه، تنظیم احساسات و تصمیم‌گیری دارند.
پیامدهای روانی بدرفتاری کلامی
بر اساس مطالعات روان‌شناختی منتشرشده از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲، بدرفتاری کلامی در کودکی با افزایش قابل‌توجه اضطراب، افسردگی، اختلال خواب، خودآسیبی و حتی گرایش به سوءمصرف مواد در بزرگسالی مرتبط است.
در پژوهشی توسط پلکاری و همکارانش در سال ۲۰۱۳ مشخص شد که تأثیرات روانی ناشی از بدرفتاری کلامی، در بسیاری از موارد، با شدت تأثیرات سوءاستفاده فیزیکی یا جنسی برابر است.
در واقع، بسیاری از نوجوانان و بزرگسالانی که با اختلالات خلقی یا اضطرابی مواجه‌اند، سابقه تجربه مکرر تهدید یا تحقیر در دوران کودکی را داشته‌اند.
ابعاد جهانی مسئله
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۳، نزدیک به یک میلیارد کودک در سراسر جهان، هرساله نوعی از خشونت رفتاری یا روانی را تجربه می‌کنند.
ویژه‌نامه یونیسف در سال ۲۰۲۴ نیز اعلام کرد که حدود ۴۰۰ میلیون کودک زیر ۵ سال، به‌طور منظم در معرض تنبیه‌های کلامی یا تحقیرکننده قرار دارند.
مطالعه‌ای جهانی با همکاری دانشگاه کالج لندن و سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۴ برآورد کرده که آسیب‌های ناشی از بدرفتاری کلامی با کودکان، سالانه بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه اقتصادی برای جامعه جهانی دارد؛ این رقم معادل ۰.۳۴ درصد تولید ناخالص جهانی است.
چه می‌توان کرد؟
برای جلوگیری از آثار منفی بدرفتاری کلامی، می‌توان راهکارهای ساده ولی مؤثری را به کار گرفت که شامل موارد زیر می‌شود:
-تغییر در شیوه گفت‌وگو با کودک؛ به جای فریاد، با صدای آرام و قاطع صحبت کنیم
-تأیید احساسات کودک؛ به جای تحقیر، به او نشان دهیم که احساساتش درک می‌شود
-آموزش به والدین و مربیان؛ درباره قدرت کلمات و اثرات بلندمدت آن‌ها
