به گزارش پیام خانواده آمار جامعه ناباروری کشور طی چند سال گذشته رشد صعودی داشته و برخی از زوجین  گرفتار این مسأله شده‌اند، براساس آخرین آمارها ۴ میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارند که حدود ۶۰درصد از آن‌ها به ناباروری ثانویه مبتلا هستند، ناباروری ثانیه در حقیقت به آن دسته از بیماران ناباروری گفته می شود که زوجین قدرت باروری داشته اند اما به دلایلی از جمله سبک غلط زندگی اجتماعی، تغذیه نادرست و تأخیر در فرزندآوری به ناباروری ثانویه دچار شده اند و اغلب دارای مشکلات کمی و کیفی تخمک،اختلالات لوله های فالوپ، مشکلات رحمی، شیردهی و ... بوده و از طریق درمان‌های آزمایشگاهی به دنبال فرزندآوری  هستند.

میانگین نرخ باروری در دنیا حدود ۱۵ درصد است این در حالی است که در کشور ما این رقم به ۲۲ درصد رسیده است، البته در این راستا سهم ناباروری در مردان و زنان با یکدیگر برابرو به یک نسبت است. براساس آخرین آمارها زوجین نابارور یک دوازدهم از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند و این رقم تأمل برانگیزی است.

هزینه درمان زوجین نابارور بسیار بالاست، اگر سری به مراکز ناباروری دولتی و خصوصی بزنید متوجه هزینه‌های بالای درمان و سرگردانی زوج های جوان خواهید شد. این خانواده‌ها اغلب علاوه بر تحمل مشکلات روحی و روانی، باید هزینه‌های بسیاری برای درمان پرداخت کنند، البته چندسالی است که با پیشرفت علم و فناوری و ابزار کافی برای شناخت آسیب‌ها و چالش‌های پیش روی زوجین نابارور، بارقه‌های امید در دل این زوجین آرزومند در انتظار فرزند، روشن شده و حالا بسیاری در صف انتظار برای تولد فرزند هستند.

در این میان نقش دولت‌ها و دستگاه‌ها در حمایت از خانواده‌ها و زوجین نابارور بسیار حائز اهمیت است، باید به دور از شعارزدگی برای زوجین نابارور کاری کرد، نهادهای حمایتی برای حمایت‌های مالی زوجین اقدام کنند و وزارت بهداشت نیز نسبت به تجهیز مراکز دولتی و حتی الامکان خصوصی و ارائه خدمات لازم برای زوجین نابارور، بسترهای فرزندآوری در جامعه را افزایش دهد.

 از سویی دیگر، نقش بیمه‌ها به عنوان حامیان اقشار آسیب پذیر جامعه می‌تواند حائز اهمیت باشد، این سازمانهای حمایتی می توانند با افزایش سطح خدمات به خانواده‌ها و پوشش های حمایتی، راه را برای امید آفرینی در میان خانواده ها باز کنند. از آنجایی که به اذعان برخی از زوجین نابارور، فرآیند درمان ناباروری در مراکز دولتی بسیار پیچیده و طاقت فرساست،  بسیاری امروز به مراکز درمان خصوصی مراجعه می‌کنند،در همین راستا لازم است بیمه‌ها سطح پوشش حمایتی خود در مراکز درمانی خصوصی را نیز افزایش داده تا زوجین از این طریق نیز بتوانند اقدام به فرزندآوری کنند. این مسأله آن چنان مهم و نقش حیاتی در جامعه دارد که ما را برآن داشت تا با ابراهیم پارسا نژاد، رئیس انجمن ناباروری ایران درباره فعالیت‌های انجمن ناباروری ایران و اهداف آن، سطح حمایت بیمه‌ها از زوجین نابارور و مشوق‌های زوجین نابارور برای فرزندآوری، نحوه توزیع امکانات درمان ناباروری در سیستم درمانی، میزان هزینه‌های پرداختی زوجین نابارور برای فرزندآوری و ...صحبت کنیم.

متن ذیل حاصل این گفت‌وگو است، با هم آن را بخوانیم:

توافق سه رشته پزشکی در انجمن برای درمان ناباروری

فارس: از فعالیت‌های انجمن ناباروری ایران برای ما بگویید، این انجمن چه اهدافی را دنبال می‌کند و چه رشته‌هایی را درون خود برای خدمت به سلامت مردم جای داده است؟

انجمن ناباروری ایران حدود ۲۵ سال پیش تأسیس و راه اندازی شده و در وزارت کشور و وزارت بهداشت به ثبت رسید. برای ایجاد و تشکل انجمن اهدافی داشتیم، اهدافی مانند ارتباط فنی، آموزشی، تحقیقاتی بین رشته ای، تبادل نظر بین تمام محققان و متخصصان رشته ناباروری.

 این رشته‌ها به سه بخش زنان و مامایی، اورولوژی، و جنین شناسی است که متخصصان  در هر سه رشته باید دوره فلوشیب ناباروری را گذرانده باشند. همکاری با وزارت بهداشت و همکاری با دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و پژوهشی و سایر سازمانهایی که به نحوی با فعالیتهای انجمن در ارتباط هستند، از اقدامات این انجمن در حوزه فعالیت‌های آموزشی پژوهشی و درمانی است.

دیگر هدف تشکیل این انجمن، تعامل و همکاری با مراجع ذی ربط براساس ضوابط مربوطه به ویژه در وزارت بهداشت است،  مشارکت در تشکیل شورای انجمن های گروه پزشکی ایران و جلب حمایت نهادهای بین المللی برای فعالیتهای تحقیقاتی، علمی وکمک به واردت داروو تجهیزات پزشکی را می توان از جمله فعالیت‌های این انجمن برشمرد. در واقع انجمن ناباروری ایران یک انجمن استثنایی است و در سایر انجمن‌ها ما مجموعه‌ای را سراغ نداریم که سه رشته پزشکی در آن توافق کنند تا خدمات ناباروری در کشور بهبود پیدا کند و تقویت یابد.

خدمات بیمه‌ها در قبال زوجین نابارور باید معادل بیمه‌های تکمیلی شود

فارس: بیمه ها در کشور چه خدماتی به زوجین نابارور ارائه می‌کنند؟ آیا در این باره کم و کاستی‌هایی وجود دارد؟ اگر پاسخ شما مثبت است نواقص و ایرادات نظام بیمه‌ای در قبال خانواده‌های نابارور را بیان بفرمایید. نقش بیمه‌های تکمیلی در قبال زوجین نابارور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

وقتی درباره بیمه‌های پایه صحبت می‌کنیم، هدف و منظور ما از کمک رسانی، این نوع از بیمه ها است و نمی توانیم درباره بیمه های تکمیلی صحبت کنیم، انجمن سالهای بسیاری است که در تلاش است تا با رایزنی و گفت وگو با بیمه ها سطح خدمات دهی به زوجین نابارور را افزایش دهد و درمان ناباروری زیر پوشش بیمه های پایه قرار بگیرد که خوشبختانه با ورود فعال مسئولان این اتفاق رخ داد. اخیراً در سالی که گذشت در پی دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر تأکید بر جوان سازی جمعیت، بیمه‌ها پای کار آمدند و خدمات ناباروری به صورت بیمه در آمده است.

درباب تعرفه و هزینه‌ها با توجه به ثابت نبودن هزینه‌های دارو،نوع و مدل ابزار و تجهیزات پزشکی و مصرفی، میزان تعرفه متغیر است و نمی توان دقیقاحدس زد که میزان آن چقدر است، اما امروز یک سیکل آی وی اف در بیمارستان دولتی حدوداً بین ۶تا ۸میلیون تومان  هزینه در بر دارد ، البته این هزینه در مراکز دولتی است.در صورتیکه به هر شکل بیمار تحت پوشش و باکمک بیمه تحت درمان قرار گیرد، مبلغ پرداختی به زیر یک میلیون تومان می‌رسد اما این هزینه منهای دارو و آزمایش ها است.

این در حالی است که این تعرفه بسیار ارزان‌تر از کشورهای خارجی است چرا که یک سیکل از آی وی اف در کشورهای خارجی حدودا ۲۰ هزار یورو هزینه در بردارد.به نظر خدمات بیمه‌ها در قبال زوجین نابارور باید معادل بیمه‌های تکمیلی شود، به طوری که مانند سایر خدمات پزشکی، هزینه‌ها در مراکز دولتی و خصوصی باکمک بیمه‌های تکمیلی به صورت یکسان پرداخت شود، از سویی دیگر بیمه ها در باب خدمات درمان ناباروری نیاز به یک اصلاحاتی دارند.

توزیع ناعادلانه امکانات درمان ناباروری در سیستم درمان کشور

فارس:  شما ظرفیت‌های رسیدگی به مشکلات ناباروری در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟ آیا این میزان از مراکز در کشور می‌تواند پاسخگوی نیاز جامعه هدف باشد و اساساً شرایط فعلی توزیع عادلانه امکانات درمان ناباروری در سیستم درمان را تبیین بفرمایید.

امروز ۱۱۰ مرکزناباروری در حال فعالیت و خدمات رسانی سطح ۳ درمان ناباروری هستند.این که تاچه حد تعداد این مراکز برای خدمت رسانی در حد استاندارد کافی است بستگی به عملکرد و مدیریت معاونت درمان دارد. درصورتیکه سیستم سطح بندی و ارجاع  و همچنین تجهیز مراکز به دقت و مبتنی بر موازین علمی طراحی و اجرا گردد تا حصول به شرایط قابل قبول راه طولانی در پیش نداریم.

سیستم ارجاع برای نظام درمانی کشور ما تازگی ندارد و موضوعی جدا از ارجاع سایر موارد درمانی نیست. خانه بهداشت ، مراکز درمان روستایی، مراکز درمانی شهرستان، مرکز استان و...، با مدیریت و استقرار تجهیزات و نیروهای دوره دیده می‌تواند به نحو چشمگیری مشکلات نیازمندان را حل کند. می‌توان گفت که در شرایط فعلی توزیع عادلانه امکانات درمان ناباروری در سیستم درمان ما وجود ندارد و شدیداً نیاز به سیاستگزاری و اجرای موارد مذکور توسط مسئولین سطوح بالای وزارتخانه به چشم می‌خورد و در ارتباط با ایجاد این سیستم و برنامه ریزی، انجمن همواره آ مادگی خود را برای همکاری در همه زمینه ها اعلام داشته است.  

شیوع گسترده ناباروری در بین زوجین ۲۵ تا ۳۰ ساله‌

فارس: بیشتر زوجین نابارور در چه سنینی هستند و در چه سنینی به مراکز درمان ناباروری مراجعه می‌کنند؟ آیا این سن برای درمان زوجین نابارور مناسب است؟

آمارهای مستند و به به روز کشور حکایت از شیوع ۱۲ تا ۱۵ درصدی زوج های نابارور نیازمند به درمان کشور دارند که این رقم ناباروری با آمار جهانی کاملا مطابقت دارد. ما در آینده ای نزدیک در کنگره بین المللی انجمن ناباروری ایران اعداد و ارقام دقیق همراه با جزییات ناباروری در کشور را در اختیار خواهیم گذاشت. از شما هم دعوت می‌کنیم در این کنگره که از تاریخ ۲۱ تا ۲۳ اردیبهشت برگزار می‌شود شرکت کنید.

در واقع اغلب زوجین نابارور بین ۲۵ تا ۳۰ سال  هستند که بیشترین مراجعه کنندگان به مراکز ناباروری در کشور را تشکیل می‌دهند، چرا که فرهنگ ما به گونه ای تغییر یافته که جوانان ما دیر دست به ازدواج می زنند و مزدوج می شوند. حتی پس از ازدواج نیز چندان رغبتی برای فرزند دار شدن نشان نمی‌دهند و موجب می‌شود که این ها در همین سن به فکر فرزند آوری باشند و طبیعتاً برخی از آنها با مشکلات جدی روبرو هستند.

حمایت بیمه‌ای از زوجین نابارور گیرنده خدمت Ivf

فارس: خانواده های نابارور چگونه حمایت و تشویق می‌شوند؟ آیا این میزان از حمایت‌ها واقعا صورت می‌گیرد؟

در  وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی صندوقی تشکیل شده که این صندوق مبالغی را در اختیار زوجین نابارور قرار می‌داد اما زوجین نمی‌دانستند که چگونه آن مبالغ را هزینه کنند اما از وقتی که وزارت بهداشت پیگیری کرده امروز آن چیزی که به ما گفته اند در مراکز دولتی تقریباً زوجی نیست که زیر پوشش نرود، ما آنها را به تأمین اجتماعی ارجاع می‌دهیم و کدی به آنها می دهند و این هزینه های آن بیمار را تأمین اجتماعی پرداخت کند. البته این واجدان شرایط یعنی مراحل درمانی زوجین نزدیک به سطح ۳ باشند که تعریف آن مشخص است.