پیام خانواده: کودکان به استرس ها و فشارهای روانی ناشی از بحران های مختلف و حتی مسائل کم اهمیت برای بزرگسالان شدیدتر واکنش نشان می دهند، مثلا چسبیدن به والدین، اضطراب و بازگشت به برخی رفتارهای سنین پایین تر مثل شروع مجدد شب ادراری، خشم و آشفتگی که اگر در این ایام از فرزندتان مشاهده کردید به دلیل اضطراب ناشی از شرایط کرونایی می تواند باشد.
برخی از بچه ها عموما با تجربه احساسات منفی دچار پرتحرکی می شوند و این ارتباطی به بچه های بیش فعال ندارد و خیلی از بچه های غیر بیش فعال هم این روزها به خاطر کم فعالیتی در منزل و مدرسه نرفتن یا در خانه مانی زیاد دچار پرتحرکی می شوند و واکنش های منفی زیادی را تجربه می کنند. حتی دیده شده که بچه های کوچکتر واکنش های منفی مثل احساس تنفر از والدینشان را نشان می دهند چرا که آنها را مسبب این شرایط و شیوع ویروس می دانند.
مثلا بچه ای که این روزها به پدر یا مادرش می گوید از آنها متنفر است چرا که نمی توانند این غول کرونا را شکست دهند. بچه ها هم با پخش انیمیشن ها درباره کرونا این غول را در ذهنشان تجسم و گاهی این احساسات منفی را به سمت بزرگترهایشان فرافکنی می کنند. بهتر است در این طور مواقع والدین سعی نکنند از خود دفاع کنند ، گاهی با سکوت و دفاع نکردن احساسات منفی بچه ها تقلیل پیدا می کند.
در این گزارش تلاش داریم برخی راهکارهایی که والدین می توانند از طریق آن ارتباط بهتری با فرزندانشان برقرار کرده و سطح اضطراب های آنها که ناشی از کرونا است را کاهش دهند، بپردازیم.
با کودکان همدلی و به آنها محبت کنید
نخست اینکه توجه کنید در این شرایط به واکنش های کودکان با همدلی و حمایت بیشتر پاسخ دهید ، به نگرانی بچه ها گوش دهید و محبت و توجه بیشتری به آنها ابراز کنید.
کودکان در زمان بحران نیاز به محبت و توجه بیشتری از جانب بزرگسالان دارند ، وقت و توجه مورد نیاز را به آنها بدهید. صحبت و کلامتان با کودکان محبت آمیز باید باشد ، به صحبت های کودکان گوش دهید، به آنها اطمینان خاطر بدهید، فرصت هایی برای در کنار هم بودن و بازی با آنها را فراهم کنید.
کودکان را از والدینشان جدا نکنید
سعی کنید کودکان را با والدین و خانواده شان نگه دارید و از جدا کردن کودکان از والدین و یا مراقبینشان تا حد امکان جلوگیری کنید. اگر این جدایی در شرایطی اتفاق افتاد (مانند بستری شدن کودک یا والد) از تماس منظم تلفنی و تصویری به صورت اینترنتی غافل نشوید و به بچه ها اطمینان دهید که والدینشان هستند.
برنامه های منظم زندگی کودکان را حفظ کنید
تا جایی که ممکن است برنامه های منظم روزانه را حفظ کنید یا کمک کنید برنامه های جدید در محیط جدید، مانند درس و مدرسه و همچنین بازی ایمن با استراحت برایشان اجرا شود.
علائم کرونای کودکان
حقایق را متناسب با سن کودک به او توضیح دهید
درباره اتفاقات پیش آمده با ذکر مثال به کودکان توضیح دهید، البته توجه داشته باشید که گفتن حقایق متناسب با سن کودک باشد. به طور مثال اگر از اقوام کسی فوت کرده به دلیل کرونا یا یکی از اعضای خانواده دچار فوت و بیماری از کرونا شده بهتر است از گفتن تعداد مرگ و میر و تعداد مبتلایان به کرونا خودداری کنید و بیشتر تمرکز صحبت خود را بر موضوع بیماری و اتفاقی که در حال وقوع است، بگذارید.
درباره چگونگی کاهش خطر ابتلا به بیماری کرونا و راه های پیشگیری و مراقبت با بچه ها صحبت کنید، همچنین می توانید درباره اینکه چه اتفاقی ممکن است پیش رو باشد به آنها توضیحاتی بدهید البته توجه داشته باشید که احساس امنیت خاطر کودکان از آنها گرفته نشود برای مثال به آنها بگویید که مثلا یک عضو از خانواده و یا کودک ممکن است احساس ناخوشی کنند و ممکن است مجبور باشید که برای مدتی به بیمارستان بروند، در این شرایط پزشکان و پرستاران به آنها کمک می کنند تا احساس بهتری داشته باشند.
از تکرار اخبار منفی در خانه بپرهیزید
برای کمتر کردن اضطراب اعضای خانواده به ویژه کودکان بهتر است کمتر زمانی برای پخش و تکرار اخبار منفی کرونا در منزل در نظر بگیرید یا اینکه مدام این اخبار را از فضای مجازی گوش دهید و آن را برای اعضای خانواده تکرار کنید چرا که بچه ها را دچار اضطراب زیاد می کند.
برخی از بچه ها را این روزها کسل و پژمرده می بینیم، ساعت ها یک گوشه می نشینند و کاری نمی کنند، در اینطور مواقع باید باز هم کمک کنیم بچه ها حس هایشان را بیان کنند تا از طریق سلامت روانشان تأمین شود. هر چقدر بچه ها درباره احساساتشان حتی اگر به اشتباه هم صحبت کنند، بهتر است سکوت و حرف نزدن آنها است.
باید از بچه ای که حوصله بازی کردن این روزها ندارد، بپرسیم چه اتفاقی برایش افتاده و برایمان صحبت کند. ممکن است بگوید که به نظرش دنیا در حال تمام شدن است ، باید ترس هایش را بیان کند. مثلا اگر کابوسی دیده که اذیت کننده بوده بهتر است برایتان تعریف کند. بیان این افکار نگران کننده شاید ما را به عنوان والدین اذیت کند اما به نوعی تخلیه هیجانی و فکری بچه ها محسوب می شود و آنها را آرام می کند.
والدین باید بپذیرند که بچه ها بیشتر از خودشان در این روزها آسیب می بینند چه اینکه در سال های گذشته بچه ها در روزهای نزدیک عید، تعطیلات آخر هفته یا هر شرایط دیگری خاطرات خوشی را تجربه کرده اند اما الان زندگی شان محدود شده است و این روزها واقعا برایشان سخت است بنابراین سعی نکنید که در برابرشان گارد بگیرید و مثلا بگویید خدا را شکر کن که ما را داری یا فلان اسباب بازی یا خانه یا والدین را داری. این حرف ها بچه ها را به یک میدان جنگ دعوت کردن است.
برخی بچه ها هم ممکن است در این شرایط دچار کرختی هیجانی شوند، یعنی نه چیزی ناراحت و نه چیزی خوشحالشان می کند، این یعنی اضطراب زیادی را تحمل می کنند اما خود را به بی تفاوتی می زنند. والدین در این شرایط هم بهتر است که بچه ها را وادار به صحبت کنند تا مشکلاتشان را بگویند اگر نتوانستید کاری کنید بهتر است با یک تراپیست یا روانشناس صحبت کنید چرا که ممکن است بچه دچار استرس حاد باشد.
اگر بچه ای در این شرایط دچار پس رفت رفتارهای گذشته شده مثل شب ادراری، بهتر است با بچه ها رفتارهای تنش زا نداشته باشید و این حس را به آنها منتقل کنید که شرایط بحرانی کرونا گذرا است و دراز مدت باقی نخواهد ماند با بچه ها در این رابطه صحبت کنید ، بنابراین طوری رفتار کنید که بچه ها احساس کنند در این شرایط تنها نیستند و شرایط را پذیرفته و با آن کنار بیایند.